مشخصات روستای برغان البرز
ویژگیها روستای برغان البرز
برخی از آثارقدیمی روستای برغان در ادامه آمده اند:
تکیه های برغان :تکیه ها در این روستا قدمت تاریخی دارند ولی حسینیه ها بناهای نوسازی هستند. دو تکیه در برغان وجود دارد که یکی بار مله (بالا محله) و جیر محله(پایین محله) می باشد. تکیه بار مله در جلوی پل برغان قرار دارد و قدمت این تکیه۵۴۰ سال است. روی کوبه در وردی به قدری دخیل بسته اند که قالب فلزی کوبه مشاهده نمی شود. در داخل تکیه مراسم تعزیه خوانی برگزار می شده . در پای سکوی تعزیه خوانی سنگ قبر قدیمی وجود دارد و این سنگ قبر به گونه ای است که دو طرف آن جایی برای روشن کردن شمع وجود دارد. تکیه در دو طبقه ساخته شده است و کمتر از اشکال منحنی در آن استفاده شده است. دور تادور میدان تعذیه خوانی دالان هایی وجود دارد که قسمت بالا برای خانم ها و پایین برای آقایان اختصاص داده شده است. روی میدان تعزیه خوانی سقف وجود ندارد و به صورت سر باز است ولی دالان های با سقف های چوبی ساخته شده و هر دالان توسط یک ستون مرکزی نگه داشته شده است.
نارون داربیخ: نام درختی است که در عاشورا هیات ها به آنجا می روند و دوباره برمی گردند سمت تکیه یا حسینیه.
حمام قدیمی: این حمام در کنار رودخانه در نارون داربیخ قرارداشته که کاملا تخریب شده و یک آسیاب آبی هم در کنار آن قرارداشته است. مسجد جدید که روی بار ملی مسجد ساخته شده و به علت اختلافات مذهبی متروکه شده است نیزدر نارون بیخ دار قراردارد. پیره سیب داره: که در این محل دخترها شب های جمعه جمع می شوند و چراغ روشن می کنند وحاجت هایشان را طلب می کنند. راسته بازار: در بالا محله کنار مغازه های جدید مغازه های تخریب شده قدیمی وجود دارد که داخل مغازه به صورت تاقچه یا قفسه بندی شده می باشد. حدودا ۱۵۰ مغازه وجود داشته که شامل قهوه خانه. خیاطی . خراطی. رنگ رزی (که کرباس می آوردند و به هررنگی که می خواستند در می آوردند) نعل بندی .پنبه زنی(حلاجی) شیرینی پزی .نانوایی .گیوه دوزی (گیوه ها از جنس موی بز بوده که بعد از کمی آب خوردن کاملا خم می شده و باید تا صبح یک سنگ یک منی روی آن می گزاشتند تا به حالت اول برگردد) خواربار فروشی . عطاری و… بوده است.که به جای مزد دست قند و چای و …می گرفتند. زرمیدان (کاروان سرا): کاروان سرای بزرگی در میدان بالا ده وجود دارد که تجار برای استراحت و تبادل کالا به آنجا می آمدند. که تقریبا این کاروانسرا تخریب شده و در وردی آن و دیوارهای تا نیمه خراب شده نمایانگر کاروان سرا می باشد. برای تزیین دیوارها از کاه گل استفاده شده که از سفال ها و کاشی های لعاب داروهرنوع سفال شکسته در ملات آن استفاده میکردند.
در کنار کاروان سرا خانه کدخدای ده وجود داشته که در قسمتی از آن افراد خلاف کار را برای مدتی بازداشت می کردند. قبرستان های قدیمی برغان: قسمت هایی از قبرستان های قدیمی برغان به زیر جاده رفته و قسمت های دیگری نیز قبرهای جدیدی ساخته شده است در میدان برغان و مزار شهدای برغان این قبرها وجود داشته است. مسجد جامع برغان: این مسجد قدمت ۸۰۰ ساله دارد و یک چنار د ر وسط مسجد قراردارد که بسیار قدیمی است.
سیمای عمومی روستای برغان البرز
ورودی برغان پل قدیم برغان است که مربوط به دوره صفویان است. این پل در کنار رودخانه آرام برغان جلوه زیبایی به آن داده است. آب رودخانه از دوروستای دوروان و سورهه سرچشمه می گیرد که به رودخانه برغان منتهی می شود. خانه های روستا ساختاری قدیمی دارند که با خشت درست شده اند و هم اکنون تعداد زیادی از منازل متروکه شده یا به علت عظیمت مردم به زندگی شهری فراموش شده اند.
خانه ها به صورت دو طبقه هستند که در زیر ساختمان ها طویله قرارد اشته که در زمستان از گرمایی که دام ها ایجاد می کردند برای خانه استفاده می کردند. نمونه ای از این خانه های در بزرگ محله می باشد که متعلق به حاجی حاتم بزرگمهر است و به علت اینکه ایشان ۴ زن داشته خانه بزرگی برای آنها مهیا کرده است.