مسجد حاج شهباز خان کرمانشاه

مسجد حاج شهباز خان کرمانشاه كه سال ها محل طلاب علوم ديني و تبليغات مذهبي بوده است.

این مسجد در سال 1235 هجري قمري توسط حاج شهبازخان و شش برادرش كه بنيان گذارها طايفه معروف حاجي زادگان بودند ، ساخته شده است.

 این بنا سالیان دراز محل درس طلاب علوم دینی و تبلیغات مذهبی بوده و امروز نیز به عنوان مدرسهٔ علوم دینی مورد استفاده‌است.

ورودی کنونی بنا، زيرگذری است که در خيابان مدرس و در زير ضلع شرقی بنا قرار گرفته است. مسجد دارای شبستانی بزرگ با دوازده ستون سنگی یک‌پارچه است. طاق‌های شبستان روی این ستون‌ها قرار دارند. برخی از طاق چشمه‌ها به شیوه معقلی کاری تزیین شده‌اند. شبستان مسجد، مستطيل شکل است که پوشش آن، متشکل از ۲۰ گنبد کوچک، روی ۳ رديف ستون ۴ تايی و ديوارهای اضلاع قرار گرفته است. ستون‌ها سنگی و ديوارها و پوشش، آجرچينی ساده با بندکشی سفيد است.

صحن مسجد، مستطيل شکلی به ابعاد تقريبی ۲۲ در ۱۸ متر است که در اضلاع آن، حجره‌ها و مدرس، و در ضلع جنوبی آن، شبستان ستون‌دار مسجد قرار گرفته است. نمای داخل حياط کاملا نوسازی شده؛ اما داخل حجره‌ها و شبستان به‌شکل اصلی خود باقی مانده است. کف حجره‌ها حدود ۷۰ سانتی‌متر از سطح صحن مرتفع‌تر است.  ازاره بنا به ارتفاع حدودا ۳ متر با سنگ مرمر پوشش يافته است و کف آن نيز در دوره اخير موزاييک فرش شده است.

ساقه ستون‌ها به‌صورت مارپيچ حجاری شده و روی آ‌ن‌ها سرستونی متشکل از مکعب‌های يکپارچه سنگی به‌صورت پلکانی معکوس قرار گرفته است. ابعاد بزرگ‌ترين مکعب اين سرستون، ۹۰ در ۹۰ سانتی‌متر است. روی اين سرستون‌ها، پاطاق‌ها و پوشش گنبدی قرار گرفته است. گنبدهای پوشش به‌جز گنبدی که در محور محراب قرار دارد و از نوع چهار بخشی با تزيينات کاشی و آجر لعابدار است، بقيه از نوع عرقچينی هستند. محراب بنا در ميانه ضلع جنوبی بنا قرار گرفته و دارای تزيينات کاشی و آجر لعابدار است.

بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه اواخر بهار و تابستان است.

حاجی‌زادگان حاکم و ایلخان ایل کلهر در دورهٔ قاجار بوده‌اند و پیش از آنکه داوودخان کلهر در سال ۱۸۹۱ میلادی حکومت را در این ایل به دست بگیرد، بر طبق اسناد معتبر، دو دانگ کل شهر کرماشاه و کل قلمروی کلهر را در دست داشته‌اند.

این طایفه یکی از هفت برادر کلهر (منصوری، زینلخانی، کاظمخانی، گیلانی، قوچمی، ذوالفقارخان کلهر اجداد آجودانی و کله جوبی و طایفه حاجی‌زادگان) بوده‌اند که گفته می‌شود نسب طوایف ایل کلهر به آن‌ها می‌رسد.