نقش برجسته رجب

حجاری های نقش رجب شامل چهار نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان (احتمالا در 226 میلادی)، تصویر کرتیر (موبد بزرگ و مقتدر اوایل دوره ساسانی)، نقش شاپور اول (241-272 میلادی) و تاجگذاری شاپور اول ساسانی می باشد.

در این محوطه شماری نقش‌برجسته از زمان ساسانیان برجای مانده‌است. اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانی، 5 نقش برجسته برای یادبود پیروزی خود بر اردوان پنجم (آخرین شاه اشکانی) و دریافت دیهیم شاهی از اهورا مزدا در محل هایی از جمله نقش رجب، نقش رستم و فیروزآباد ایجاد کرد.

حجاری های نقش رجب مراسم باشکوه تاجگذاری اردشیر بابکان، سرسلسله شاهنشاهی ساسانی را نشان می دهد؛ که اردشیر در حال ادای احترام، حلقه شاهی را از اهورا مزدا که برسم (گیاه مقدس) در دست دارد؛ دریافت می کند. بین اهورا مزدا و اردشیر، نقش دو کودک دیده می شود. نفر سمت چپ احتمالا هرمز اول است که حامل افسر شهریاری می باشد و نفر سمت راست می تواند جانشین یا نمادی از اهورا مزدا باشد. پشت سر شاه، تصویر حجاری شده یکی از بزرگان دوره ساسانی است که در تمام نقش برجسته های اردشیر حضور دارد در حالی که مگس پرانی بر روی سر سرور خود گرفته و با نشان مخصوص بر روی کلاهش نمودار می باشد و شخصی که دستش را به ادای احترام بالا برده ولیعهد و فرزند اردشیر (شاپور اول ساسانی) می باشد. پشت سر اهورا مزدا، دو نفر از بانوان سلطنتی که به وسیله ستونی از این نقش برجسته مجزا شده اند به طور جداگانه مراسم احترام را به جای می آورند. در این مجلس، کتیبه پهلوی آسیب دیده ای در نزدیک نقش اردشیر، حجاری شده که مضمون ترجمه قسمت خوانای آن چنین می باشد: "آیین زرتشت از بین رفته بود، من که شاهنشاهم آن را از نو برقرار نمودم". نقش تصویر کرتیر، موبد معروف و مقتدر دوره ساسانی را در حالی که دست راست خود را به ادای احترام بالا برده و به طرز زیبایی حجاری شده؛ نشان می دهد. در این نقش، کتیبه ای به زبان پهلوی که 25 سطر آن خوانا و چند سطر آخر آن محو گردیده به چشم می خورد. کریتر در این کتبه ضمن معرفی خود به تعریف خدماتی که در راه دین زرتشت انجام داده می پردازد. شایان ذکر است؛ این نقش در پشت نقش اردشیر در زمانی بعد از نقش اصلی حجاری شده است. در سمت راست، نقش برجسته شاپور اول ساسانی و اهورا مزدا، هر دو سوار بر اسب، حجاری گردیده و شاپور را در حال گرفتن حلقه شهریاری از دست اهورا مزدا نشان می دهد که متاسفانه صورت های این نقوش به شدت آسیب دیده اند. اسب ها روبروی هم در حالی که دستان خود را بالا گرفته اند، زیبایی خاصی به این مجلس می دهند. نقش سمت چپ، شاپور اول سوار بر اسب و 9 نفر از بزرگان سلطنتی را که پشت سر وی ایستاده اند نشان می دهد که علامت خاندان های بزرگ و اسپهبدان بر روی کلاه سه نفر از این 9 نفر نمودار می باشد. نخستین فرد ایستاده در پشت سر اسب شاپور، هرمز اول ساسانی (272-273 میلادی) می باشد که با نشانه جانشین شاهی که بر روی کلاهش دیده می شود، معرفی می گردد. بر سینه اسب شاپور، کتیبه ای به سه زبان دیده می شود که ترجمه آن چنین است: "این پیکری است از بغ مزدا پرست، خدایگان شاپور، شاهنشاه ایران و انیران که چهره از یزدان دارد، فرزند بغ مزداپرست، خدایگان اردشیر، شاهنشاه که چهره از یزدان دارد، نواده خدایگان پاپک شاه". صورت های این نقش نیز، مانند نقوش تاجگذاری به شدت آسیب دیده است.

اگر به تخت جمشید رفتید، بادید از این بنای تاریخی را که در نزدیکی تخت جمشید است از دست ندهید.

در سه کیلومتری شمال تخت جمشید، در سمت راست جاده، روبروی راهی که به نقش رستم می رود و در داخل شکافی در کوه، نقوش برجسته رجب، چشم بازدید کنندگان را به خود معطوف می دارد.

شهرداری شیراز - همشهری آنلاین - دانش نامه ویکی پدیا - نقش رجب در وبگاه ایران اطلس