آشنایی با عمارت کمتر شناخته شده چهلستون قزوین

به گزارش بزنیم بیرون ، بسیاری ازافراد با شنیدن نام چهلستون به یاد کاخ چهلستون اصفهان می افتند اما در شهرقزوین هم بنایی بسیار زیبا با معماری کم نظیر از دوران صفوی به همین نام به جا مانده است. 

کاخ چهلستون قزوین به دستور شاه طهماسب، دومین پادشاه سلسله صفویه در قلب تاریخی شهر قزوین و در میان باغی مربع شکل به نام سعادت احداث شده و به عمارت کلاه فرنگی، نیز مشهور است و در زمانه ای که قزوین پایتخت ایران بوده، عمارت شاهی شاه طهماسب صفوی، پادشاه وقت به شمار می رفته است. 
البته برخی منابع تاریخی بیان می کنند که این بنا در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده یا اینکه به شکل امروزی خود درآمده ولی همه منابع بر این امر تاکید دارند که کاخ هشت بهشت اصفهان با الهام از این بنا ساخته شده است. 
عمارت چهلستون یا کلاه فرنگی یکی از اثار مهم دوره صفوی و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی دوران شاه طهماسب در میانه قرن دهم هجری قمری است. 
این بنا همراه با سردر عالی قاپو، جزئی از ارگ سلطنتی شاه طهماسب بوده که تا امروز باقی مانده است و در مرکز شهر قزوین در میدان سبزه میدان ( آزادی ) پذیرای گردشگران و علاقه مندان به هنر و معماری ایرانی است. 
 
*** کاخ چهلستون از جمله آثار شاخص تاریخی قزوین 
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین گفت : کاخ موزه چهلستون یا عمارت کلاه فرنگی از جمله آثار شاخص قزوین است و یکی از زیباترین و ارزشمندترین آثار تاریخی و تنها کوشک به جای مانده از مجموعه کاخ‌ های سلطنتی دوره شاه طهماسب صفوی در قزوین است که به لحاظ پیشینه تاریخی، نوع معماری و تزئینات به کار رفته در آن همواره از اهمیت و جایگاه ویژه ‌ای در میان مردم شهر و گردشگران برخوردار بوده است. 
محمد علی حضرتی افزود: با وجود اینکه الگوی شهرقزوین پس از شاه عباس ، نقش موثری در ایجاد اصفهان داشته اما بناهای این شهر نیز معماری خاص خود را دارد که گاه بسیار متفاوت از نمونه های همنام آن در قزوین است و نمی توان گفت تمام بناهایی که در اصفهان احداث شده نمونه ای در قزوین نیز دارند. 
وی مقایسه بناهای تاریخی قزوین با اصفهان از منظر گردشگری را اشتباه دانست و ادامه داد: اصفهان نزدیک به یکصد سال است که به استان تبدیل شده و هزینه ها، تبلیغات و زیر ساخت های گردشگری این شهر با قزوین قابل قیاس نیست. 
این مسئول با بیان اینکه با شعار و بخشنامه نمی توان گردشگر جذب کرد بلکه باید زیر ساخت های گردشگری برای توسعه این صنعت فراهم شود، اظهار کرد: در حال حاضر چهلستون اصفهان ثبت جهانی شده ویکی از دلایل شناخته شدن بیشتر آن ، گردشگرانی است که ازآن دیدن می کنند. 
وی اضافه کرد: در حال حاضر باغستان سنتی و بافت تاریخی شهر قزوین و دژ تاریخی سمیران در منطقه الموت در فهرست ثبت جهانی آثار تاریخی قرار دارد ولی متاسفانه سیاست های غلط مدیریت شهری در دهه های گذشته موانعی را برای ثبت جهانی آثار تاریخی بوجود آورده است. 
بر اساس منابع تار یخی، شاه طهماسب صفوی در سال 951 هجری قمری به دلیل تهدیدات ترکان عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین گرفت و در همین سال بود که اراضی موسوم به ˈزنگی آبادˈ را از ˈمیرزا شرف جهانˈ یکی از بزرگان و معتمدان شهر برای احداث بنای شاهی خریداری کرد. 
شاه طهماسب به معماران برگزیده کشور دستور داد تا باغی به شکل مربع در آن بسازند و در میان آن عمارتهای عالی، تالار، ایوانها و حوض های زیبا بنا کنند. 
بر اساس مطالب مندرج در کتاب «قزوین آیینه تاریخ و طبیعت ایران» یکی از آثار مهم دوره صفوی در قزوین عمارت چهلستون یا کلاه فرنگی است که در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است. 
این بنا ساختمانی هشت گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است که براساس نقشه یک معمار ترک در دو طبقه ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است. نقاشی های دیواری طبقه اول نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است. 
تالار بزرگ طبقه دوم با ارسی های پنج چشمه ای در چهار جهت اصلی به محوطه غلام گردش بالا می پیوندد که دارای سقف بلندی از خنچه پوش بوده است، از این بنا هم اکنون به عنوان گنجینه قزوین استفاده می شود. 
گفته اند بنای هشت بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر ساخته شده است. 
عمارت کلاه فرنگی به همراه ˈسردر عالی قاپوˈ تنها بناهای باقی مانده از باغ های دوره صفویه در قزوین هستند که روایتگر مرکزیت حکومت صفویه در قزوین می باشند. 
این بنا در دوره قاجاریه توسط سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوین بازسازی شد و چهلستون نام گرفت و در این زمان یک لایه به نقاشی های دیواری آن افزوده شد تا آثار گذر دوران در این نقاشی ها هویدا شود. 
عمارت چهلستون در بهمن ماه سال 1334به شماره 389 در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت شده است 
Waves Waves Waves

دوست داری یه مقاله بنویسی

اگه فکر می‌کنی حرفی برای گفتن داری، می‌تونی یه مقاله کاربردی یا جذاب برای سایت بنویسی.