جنگل حرای قشم، طلای سبز خلیج فارس

به گزارش بزنیم بیرون ، حرا تنها جنگلی است که برای دیدنش باید به میان آبهای شور خلیج فارس بروید و به واسطه بازدید از آن قایق سواری در میان این خلیج نیلگون را نیز تجربه نمایید.

تصور همه از جنگل، منطقه ای با انبوه درختان است که به واسطه حضور آب، بستری مناسب برای رشد گیاهان دارد. در جنوب ایران، این مناطق به شکلی متفاوت و در میان آب های شور شکل گرفته اند تا معجزه ای در این گوشه از سرزمینمان باشند. قشم یکی از جلوه گاه های این جنگل هاست که با نام حرا شناخته می شوند و بسیاری را برای دیدنشان به این جزیره می کشانند. کسی دقیقا نمی داند که حرا به چه معناست اما برخی از بومیان قدیم قشم بر این باورند که چون در گذشته درختان اینجا را هرس می‌کردند به آن جنگل هرس و سپس جنگل حرا گفتند و تا به امروز آن را به همین نام می خوانند.

درختان این جنگل، آب شور دریا را برای خودشان شیرین می کنند و همین رمز پایداری آنها در این شرایط است. در وجود درخت حرا، خاصیت تصفیه‌ای نهفته است که همچون یک کارخانه آب شیرین‌کنِ طبیعی و خدادادی عمل و آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می‌کند. درختان حرا در هر فصلی از سال تنها به رنگ سبز دیده می شوند و استوار در میان آب می ایستند و زینت بخش این گوشه از سرزمینمان می شوند.از چهارهزار میلیار هکتار وسعت جنگل های دنیا تنها ۱۵میلیون هکتار آن از جنگل های حرا تشکیل شده اند که ۲۲۰۰۰هکتار آن در ایران است.

حرا در ۸منطقه حفاظت شده ایران و در سواحل خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد که کناره‌های شمالی و غربی جزیره قشم و جنگل نای بند استان بوشهر از مهم ترین آنها می باشند. این نوع جنگل در بسیاری از نقاط جنوبی ایران در استان های هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان دیده می شود اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم و در میان بندر پل و بندر خمیر به چشم می خورد و در فاصله ۶۰کیلومتری شهر قشم و در مناطق باتلاقی و تالابی حاشیه شمال غربی جزیره قشم قابل مشاهده است.

مساحت کل جنگل‌های حرا در هرمزگان ۷۵۰۰هکتار است که ۲۴۰۰هکتار  آن در حوزه جزیره قشم قرار دارد. این جنگل از بندر لافت تا روستای طبل در نواری به عرض ۵۰تا ۵۰۰متر كشیده شده و محدوده‌ای برابر ۱۵۰كیلومتر را دربر گرفته است و زیباترین قسمت آن در مثلث بندر لافت، منطقه گازی گورزین و روستای كوران به چشم می خورد. جزایر کوچک و بزرگی نیز در آب تشکیل شده و جنگل زیبا و شگفت انگیز حرا را در خود جای داده اند که در میان آنها جزایر زمرد، نگین و مروارید وسعت بیشتری از دیگر جزیره های به وجود آمده در گستره حرا را دارند.

درختان کم نظیر حرا و چندل

وقتی به میان جنگل حرا بروید، نخستین چیزی که توجهتان را جلب می کند درختانی است که ظاهری متفاوت از آنچه تا به حال دیده اید، دارند. این درختان که از دو نوع حرا و چندل هستند، گیاهانی شورپسند سازگار با شوری آب می باشند و به همین سبب به عنوان گیاهانی استثنایی از آنها یاد می شود و از ارزش بسیار زیادی برخوردارند. آب و هوای استوایی و مناطق گرمسیری و زیر گرمسیری بهترین موقعیت را برای رشد این گیاهان فراهم می کند و با حضور آب شور، همه چیز برای رشد آنها مهیا می گردد. قرار گیری این درختان در میان آب، تصویری تماشایی را پیش رویتان قرار می دهد که از دیدن آن سیر نمی شوید.

چهره ای تازه در هر ساعت از شبانه روز

نکته جالب توجه در باره ی جنگل حرا این است که آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر بیشتر نیست بنابراین در هنگام جزر و مد (پایین و بالا رفتن آب) به شکلی متفاوت ظاهر می شوند؛ در زمان جزر، این درختان به مدت ۶تا ۷ساعت همچون گیاهانی در سرزمین خشک دیده می شوند و به هنگام مد بر روی آب شناور می گردند. همین مسئله بر جاذبه های این جنگل می افزاید و باعث می شود در ساعات مختلف روز چهره ای متفاوت از آن را ببینید.

به لطف همین جزر و مد است که درختان این جنگل رشد یافته و تکثیر می شوند. آنها در زمان مد به زیر آب رفته و گاهی فقط سرشاخه هایشان دیده می شود اما هر ۶ساعت یك بار به هنگام جزر ریشه‌های این درختان از آب بیرون آمده و اكسیژن مورد نیازشان را از هوا دریافت می کنند و با مد باز هم به زیر آب می روند.

قایق سواری

برای دیدن این جنگل و درختان زیبای آن باید به دل آب های خلیج فارس بزنید و یک قایق سواری متفاوت را تجربه کنید. تصور کنید که سوار بر قایق می شوید و در آبی متمایل به فیروزه ای به حرکت در می آیید. در ابتدا همه چیز مانند یک قایق سواری عادی است تا اینکه از دو سو با درختان احاطه می شوید و در میان آنها پیش می روید. به هر گوشه ای که بنگرید جلوه ای تازه را کشف می کنید که چشمانتان را به خود خیره می سازد.

 پرنده نگری

جنگل های حرا زیستگاه بسیار مناسبی برای برخی از پرندگان هستند که اگر حواستان را خوب جمع کنید، حتما آنها را می بینید. کافیست در فصول سرد راهی این جنگل شوید تا پرندگان مهاجر را در انواع و اقسام گوناگون ببینید و تجربه ای متفاوت از پرنده نگری را برای خود خلق کنید.  سالانه بیش از یک صد پرنده آبزی و کنار آبزی در جنگل حرا دیده می شود. مرغ ماهیخوار، حواصیل، لک‌لک، مرغ سقا، مرغابی و مرغ دریایی و ... از جمله پرندگانی هستند که در این سفر فرصت دیدنشان را پیدا خواهید کرد.

    کجا بمونیم؟

در سفر به قشم و بازدید از جنگل های حرا نگران اقامت نباشید چرا که گزینه های بسیاری پیش روی شما قرار دارند. هتل ها و اقامتگاه های بوم گردی، از جمله گزینه های مناسب برای اقامت هستند و در کنار آنها می توانید از خانه ها و سوییت ها نیز استفاده نمایید. بسیاری نیز در این سفر و در فصول مناسب، کمپینگ را انتخاب می کنند و ترجیح می دهد شب را در زیر آسمان پرستاره به صبح برسانند.

امکانات گردشگری

به دلیل قرارگیری جنگل حرا در میان آب، و اهمیت آن برای محیط زیست هیچگونه امکاناتی در میان آن وجود ندارد اما اسکله هایی که رفتن به درون جنگل را با قایق برای شما فراهم می کنند دارای امکاناتی همچون سرویس بهداشتی، فروشگاه های سوغات و صنایع دستی، اقامتگاه، سوپرمارکت و ... می باشند.

جنگل حرا قشم

ثبت ملی و جهانی

مجموعه جنگل های حرا در حوالی جزیره قشم، بندرپل، جزیره هرمز و بندر خمیر در استان هرمزگان از تاریخ ۲۵شهریور ۱۳۶۱تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند و با عنوان منطقه حفاظت‌شده حرا و تالاب بین‌المللی خور خوران شناخته می شوند. مجموعه حرای شمال غربی قشم نیز به دلیل اهمیت زیاد ۳عنوان منطقه حفاظت شده (ملی)، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بین‌المللی را به خود اختصاص داده است.

این جنگل در كنوانسیون محیط زیست ایران در سال ۱۳۵۱هجری شمسی که به کنوانسیون رامسر شهرت دارد، به عنوان منطقه حفاظت شده تصویب گردید و با تایید این تصویب توسط سازمان جهانی حفاظت محیط زیست (U.N.E.P)، مسئولیت مراقبت آن به سازمان محیط زیست منطقه ای شرق (U.N.D.P) واگذار شد.

از آنجا که جزیره زیبای قشم از انبوه ترین و وسیع ترین جنگل های حرا برخوردار است، سازمان جهانی یونسکو این جنگل ها را بسیار منحصر به فرد دانسته و نامش را به عنوان ذخیره گاه زیست کره در ۱۷ژانویه سال ۱۹۷۷میلادی در فهرست جهانی قرار داده است. جنگل حرای قشم یکی از ۱۱ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران می باشد چرا که هم میزبان درختان شگفت انگیز حراست و هم ۸۰درصد آبزیان خلیج‌فارس دوره تخم‌ریزی خود را در آن می گذرانند.

بد نیست بدانید که ذخیره‌گاه زیست‌کره، به مناطق حفاظت‌شده طبیعی-زیستی بین‌المللی اطلاق می شود که علاوه بر تلاش برای حفاظت، به عنوان سایت های مطالعاتی کم‌ نظیر در اختیار دانشمندان قرار دارند و تجربه مهارت انسان در پشتیبانی از توسعه پایدار را ممکن می سازند.  ثبت این ذخیره‌گاه‌ها برای جلوگیری از تغییرات برگشت ناپذیر و بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی، صورت می گیرد و به یکی از تقسیم بندیهای مهم حفاظتی جهان بدل شده‌است.

این مناطق حفاظت شده از طرف یونسکو تحت پوشش دفتر شورای هماهنگی بین‌المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار می گیرند و از آغاز اجرای آن در دهه ۱۹۶۰میلادی تا کنون ۵۵۳ذخیره گاه زیست کره در ۱۰۷کشور جهان به ثبت رسیده است.

بهترین فصل سفر

برای سفر به جزیره قشم زمانی را میان آبان تا اردیبهشت در نظر بگیرید چرا که در سایر ایام سال، گرمای هوا آزاردهنده خواهد بود.

بهار: در دو ماه ابتدایی این فصل، قشم آب و هوای نسبتا معتدلی دارد اما در خرداد ماه گرمای هوا به شدت افزایش می یابد.

تابستان: گرمای هوای قشم در فصل تابستان به اوج خود می رسد اما یکی از زیباترین جشن های ساکنان این جزیره به نام نوروز صیاد در اواخر تیر برگزار می شود که می تواند بهانه ای برای سفر به قشم باشد.

پاییز و زمستان: با شروع ماه آبان، بازار سفر به قشم داغ می شود و این مسئله تا اواخر زمستان نیز ادامه دارد. در این فصول می توانید پرندگان مهاجر را نیز ببینید که از قشم به عنوان مامن امنی برای خود استفاده می کنند.

 برای دسترسی به جنگل های حرا باید به قشم بروید. در این جزیره نقاط مختلفی وجود دارند که دارای قایق برای گردش در جنگل حرا هستند. از جمله این نقاط می توان به اسکله سهیلی، بندر لافت، روستای طبل و .... اشاره نمود.

از نقاط مختلف جزیره قایق هایی برای رفتن به میان جنگل حرا وجود دارند که در هر یک از آنها هزینه متفاوتی برای قایق سواری دریافت می شود اما متوسط این هزینه برای هر قایق بین ۵۰۰۰۰تا ۷۰۰۰۰تومان است که میان ۶تا ۷مسافر تقسیم می شود. شما می توانید کل هزینه را پرداخت کرده و قایق را به صورت دربست کرایه کنید و در این صورت نیازی نیست منتظر بمانید تا ظرفیت قایق تکمیل شود.

    نگاهی نزدیک تر به پوشش گیاهی حرا

چهار عامل حرارت، شوری دریا، جریان های ملایم دریایی و جنس خاک تعیین کننده نحوه پراکنش جنگل های حرا هستند اما ویژگی های جنگل های حرا یا مانگرو بستگی خیلی زیادی به شرایط اقلیمی، شکل زمین در اراضی ساحلی، دامنه جزر و مد، نوع خاک و جریان آب شیرین دارد. همین مسئله سبب می شود که این جنگل ها از نظر ترکیب گونه ای، تفاوت های زیادی با یکدیگر داشته باشند اما جنگل های حرای جنوب کشور ما بر خلاف اغلب جنگل های مانگرو جهان هستند و تنها از یک گونه و به ندرت از دو گونه تشکیل شده اند که در ادامه به آنها می پردازیم:

حرا نام درختی از جامعه گیاهی مانگرو است که معرف اکوسیستم خاص در مناطق استوایی می باشد. این اکوسیستم از تجمع بسیار ویژه‌ای از گیاهان و جانوران در سواحل پستِ خورها، دلتاها، برکه‌ها و سواحل دریاها حاصل می شود و در عین حال معرف درختان و درختچه‌های این گونه از اکوسیستم‌ها نیز می باشد. مانگرو گیاهانی یك پله یا دو پله هستند كه به صورت درخت یا درختچه دیده می شود و شاخه های اصلی و فرعی زیادی را تولید می نمایند. همه ی این گیاهان دارای چنین صفات مشترکی هستند:

در نواحی گرمسیری زندگی می‌كنند.

دارای شاخ و برگ ضخیم هستند .

فرم ریشه آنها دارای حالت خاص خود می‌باشد .

در مقابل شوری خاک و نوسان های درجه حرارت مقاوم هستند .

درخت حرا از تیره شاه پسند و شوره زی است و بر دریا و آب شور زندگی می کند. این جنگل ها طی میلیون ها سال شکل گرفته و موفق به سازگاری با آب شور دریا و سواحل جزر و مدی شده اند. این گیاهان قادر به ادامه حیات در دمای کمتر از ۵درجه سانتی گراد نیستند و شوری بین ۲۰تا ۳۲در هزار، بهترین شرایط را برای رشد آنان فراهم می کند.

حرا برگ هایی با ظاهر بیضی شکل و قاعده‌ای باریک دارند و به شکل دوک به نظر می رسند. رنگ سبز و براق این گیاهان بسیار جالب توجه می باشد و پشت برگ های آنها نیز سفید یا خاکستری رنگ است. طول این برگ ها به حدود ۵تا ۵/۷سانتی‌متر می رسد و خود درخت در اندازه های ۳تا ۶متر دیده می شود.

گل طلایی این درخت بسیار ریز و کوچک و دارای ۴گلبرگ است و هر گلبرگ بیشتر از چند میلی متر طول ندارد اما عطر شیرین و خنک آن تا شعاع چند متری به مشام می رسد. این گل ها در اواخر تیر و اواسط مرداد دیده می شوند و غذای مطلوبی برای زنبورهای عسل و پرندگان به شمار می روند.

میوه حرا، به شکل بادام است و به یک خامه باریک منتهی می‌شود. این میوه ها که در تابستان دیده می شوند، پس از مدتی جوانه‌ زده و به داخل آب می افتند. سپس در خاک های ساحلی ریشه دوانده و رشد می کند. به همین علت هر درخت حرا خود به منزله خزانه ای مهم و ارزشمند برای تولید درختان دیگر است. مردم محلی به این میوه ها  خرک یا کنگ می گویند. این میوه به رنگ سبز، زرد و سپس سیاه در می آید و داخل آن بر روی درخت جوانه می زند. وقتی که از درخت جدا می شود با جذب آب در هر جایی از جنگل که متوقف گردد، در همانجا می ماند و رشد می کند و به عنوان یک درخت تازه قد می کشد.به همین دلیل تولید مثل و تکثیر این گیاه یکی از شگفتی های آن است. دانه این گیاه بر روی درخت مادر می‌روید و تولید نهال می کند، سپس از درخت جدا شده و داخل مرداب می‌افتد و رشد خود را ادامه می دهد.

 ریشه های اصلی این درخت کوتاه و کم عمق اند و شکل منظمی ندارند اما باز هم جالب و زیبا به نظر می رسند و به هنگام جزر دریا به خوبی نمایان هستند. از ریشه های اصلی، ریشه های فرعی و باریک و عمودی اسفنجی شکلی به سمت بالا منشعب می شوند که به طور متوسط تا ۳۰سانتی متر از سطح زمین بالاتر می روند. ریشه های هوایی، به تدریج دور درخت را می پوشانند تا امکان زیستگاهی باتلاقی را برای این گیاه فراهم کنند. راز حیات این گیاه در همین ریشه ها است که از شوری آب می کاهند تا امکان تغذیه گیاه از آب بسیار شور دریا برای آن میسر شود.

در این ریشه ها، چیزی به نام پنوماتوفِر وجود دارد که در شرایط غرق شدن در آب به هنگام مد اکسیژن آب به گیاه می رسانند. پنوماتوفر‌ها دارای عدسک هایی هستند که که با باز و بسته شدن خود، فقط اجازه ورود اکسیژن آن را به درون ریشه می دهند.

این گیاه در بندرعباس حرا، در بلوچستان تمر، در بوشهر گُرم و در بعضی از نقاط، تول خوانده می‌شود و به عربی نیز آن را شوری و شوره می نامند. نام علمی این گیاه Avicennia Marina است و گفته می شود که لینه، زیست شناس نامی جهان، به افتخار حكیم و فیلسوف بزرگ ایرانی (ابوعلی سینا) چنین نامی را بر آن نهاده است. برخی نیز این درخت را معجزه می دانند و معتقدند این گیاه از اشک چشم آدم روییده است.

 

برخی نیز می گویند که این درخت سوغات یک ایرانی از هندوستان می باشد. او این درخت را به ایران آورده و در نزدیكی بندر لافت قشم کاشته است. عده ای عقیده دارند این درختان طی سالیان دراز تكامل یافته و از دست آسیب های انسانی، به بستر گلی سواحل و آب شور دریا پناه برده اند.

از نظر علمی این گیاهان در دوره ائوسن و الیگوسن یعنی در حدود ۳۰تا ۴۰میلیون سال پیش به وجود آمده اند و امروزه در مناطق گرمسیری در اطراف اقیانوس هند، آرام ،اطلس و نواحی گرمسیری آمریكا، مكزیک و جنوب شرقی آفریقا، استرالیا، زلاندنو و آسیای شرقی دیده می شوند. در ایران نیز ۸منطقه حفاظت شده بین المللی، میزبان این درختان می باشند.

البته حرا تنها گیاه موجود در جنگل حرا نیست بلکه در میان آنها درخت چندل نیز به چشم می خورد که گاهی به اشتباه همان حرا در نظر گرفته می شود. چندل گونه ای از گیاهان است که مانند حرا بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می‌روید.

این گیاه، درختی همیشه سبز و دریازی است که ارتفاعی بین ۱۰تا ۱۵متر در سواحل دریا دارد و دارای رشدی متوسط می باشد. ریشه های این درخت از تنه اصلی و یا شاخه های بزرگ و قطور فرعی شکل می گیرند و از روی ساقه ها به صورت كمانی به داخل زمین فرو می روند. برگ‌های چندل به صورت بیضی، چرمی شکل و نوک دار هستند و حدود ۱۲سانتیمتر طول و ۶سانتیمتر عرض دارند.

در فصل زمستان گل های سفید یا زردرنگی به صورت خوشه ای و بلند و باریک بر روی درخت نمایان می شوند و چهره ی متفاوتی به آن می دهند. میوه این گیاه قهوه ای و بیضی شکل و یا گلابی شکل است و در فصل بهار می رسد و قابل خوردن می شود.

کاربرد و فواید درختان جنگل حرا

این درخت برای ساکنان بومی نقشی حیاتی دارد و در زمینه های تامین غذا و علوفه دام، تولید چوب، تولید ذغال، تهیه خمیر كاغذ، تولید عسل ، تولید ابریشم مصنوعی، تولید الكل و شكر، مصارف پزشكی، صنایع كبریت سازی، درمان بیماری های پوستی شایع در هرمزگان و ... به کار می رود.

میوه و برگ این درختان حرا نوعی داروی گیاهی هستند و ریشه های آنها به منزله سدی طبیعی، از این دیار در برابر فرسایش و ویرانی تاسیسات ساحلی توسط امواج و طوفان‌های دریایی محافظت می کند. پوست حرا بر باسیل هانزن که موجب جذام می گردد، تاثیر به سزایی دارد و شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی پوست موثر است. در صنعت از تانن موجود در حرا، برای تولید جوهر مازو استفاده می گردد و چسب تخته و خمیر چوب از دیگر مصارف صنعتی آن می باشد.

اولین دهل قشم از تنه درختان حرا

درختان حرا آن قدر عمر می‌کنند که تنه هایشان بسیار محکم می گردند و به همین دلیل زمانی که تکنولوژی خالی کردن داخل چوب وجود نداشت، از آن برای ساخت دهل استفاده می نمودند. مردم دو سر چوب تنه های این درخت را برش زده و می بستند و آن را به دهل تبدیل می کردند. اولین دهل در جزیره قشم با چوب همین درختان ساخته شده و به همین دلیل اهمیت این درختان نزد مردم بسیار است.

چوب این درختان دود سیاه ندارد و به سبب جذب آب نمک و مواد چربی، گزینه ی خوبی برای تهیه ذغال به شمار می روند. همین مرغوبیت سبب شده بود تا در گذشته این چوب ها به قطر فرستاده شوند اما امروزه جلوی این کار گرفته شده است.

لاغری با گل و لای حرا

سالها پیش وقتی خبری از روش های موسوم امروزی برای لاغری نبود مردم آب و گل این منطقه را برای لاغر شدن استفاده می‌کردند. آب و گل جنگل حرا نمک و آهک دارد و از نظر مردم برای تناسب اندام می توان از آن استفاده نمود. مردم گل این جنگل را به تن خود می مالیدند و نیم ساعت در آب آن به شنا می پرداختند تا تاثیر آن را ببینند.

ویژگی های آب در جنگل های حرا

آب در این جنگل ها بالاترین کیفیت را از نظر مواد غذایی و خواص فیزیكوشیمیایی دارد كه جزر و مد نقش مهمی در این زمینه ایفا می نماید و به همین دلیل است که  آبزیان برای تخم ریزی و رشد نوزادان خود كه حساس ترین مرحله تولید مثل محسوب می گردد به این جنگل ها پناه می برند.

بالا و پایین رفتن آب، باعث جابه جایی و انتقال آب از دریا به به این جنگل و بالعکس می شود كه شوری را تعدیل کرده و در مناطقی كه در صد تبخیر بالا است از رسیدن به درجات بالای شوری جلوگیری می نماید.

از آنجا که جنگل های حرا شور پسند هستند، مقدار زیادی نمک را از آب دریا می گیرند و با ذخیره آن در خود باعث كاهش شوری می شوند. از سوی دیگر ریشه ی این درختان، املاح مضر را در آب جذب کرده و از این طریق كمك شایانی به زندگی آبزیان موجود در این نواحی می کنند.

جاندارانی که حرا را برای زیست انتخاب کرده اند

جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی زیستگاه و مامن بسیاری از آبزیان و دوزیستان، نرم‌تنان، سخت‌پوستان، پرندگان و ماهیان است. از جمله پرندگان در این جنگل ها می توان به مرغ ماهیخوار، لک‌لک، مرغ سقا، مرغابی و مرغ دریایی، حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و... اشاره نمود.

گرانترین شاهین منطقه در حرا

شاید برخی از تعداد زیاد موش‌ها در این جنگل ها به ستوه آمده باشند و آنها را آفت بپندارند اما همین موش خرماها باعث می شوند تا معروفترین شاهین دنیا که نامش شاهین سینه خیاری آفریقایی است راهش را به سمت حرا کج کند. این شاهین گرانترین قیمت را در امارات دارد و با قیمت حدود ۶۲میلیون تومان خرید و فروش می شود.

خرچنگی که گیتار می زند

یک یاز جالب ترین جانداران حرا، خرچنگ گیتارزن است که یک دستش کوتاه و دست دیگرش بلند است و چهره ای شبیه گیتار را به آن می دهد. به همین دلیل است که مردم قشم، آن را به این نام می خوانند.

مرغ باران یا آبچلیک (کارادریده) نیز در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور می کند چرا که این منطقه محل مناسبی برای تغذیه آبچلیک‌ها و پلوه ها است. تعداد قابل‌توجهی از گونه‌های پرندگان اروپایی – آسیایی که حدود ۴۳گونه ماهی خوارند در مسیر مهاجرت خود به آفریقا  از جنوب ایران و از میان خلیج‌فارس در نقطه باریک تنگه هرمز میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی عبور می‌کنند و مناطق جزر و مدی حرا را به عنوان سرزمین استراحت و تغذیه انتخاب می نمایند.

بستر جنگل حرا مرطوب است و محل مناسبی برای پرورش مرغان ماهی‌خوار دریایی و به‌طور مشخص ماهی‌خوار دریایی سفید (اگرات آلبا) به شمار می رود.  یک سخت‌پوست دوزیست به نام (گِل خورک) نیز در میان این جنگل ها دیده می شود که نیروی کمکی درختان به شمار می رود چرا که با ایجاد سوراخ‌هایی در بستر لجن‌زار، نقش مهمی در تهویه خاک و اکسیژن‌رسانی به ریشه‌ها ایفا می کند. این جاندار از گونه های مورد علاقه اگرت ها، حواصیل هاو مخصوصا حواصیل هندی است و به همین دلیل این پرندگان جنگل های حرا را به عنوان مکانی ایده آل می دانند.

از انواع ماهیان منطقه حرا نیز می توان به بیاه، حلوا سفید، شورت ، سنگسر، شانک ، عروس ناخدا و ماهی های تیره ساردین اشاره کرد که بیشتر در فصول گرم در منطقه دیده می شوند.

لاک پشت های سرخ، سبز، پشت چرمی و عقابی خلیج فارس نیز علاقه ی زیادی به زیست در جنگل های حرا از خود نشان می دهند چرا که علاقه زیادی به خوردن ریشه و برگ درختان حرا دارند که احتمالا بر روی قوه باروری و مقاومت آنها تاثیر می گذارد.

پنج نوع از مارهای دریایی خلیج فارس نیز در حرا یافت می شوند و همچنین این منطقه، زیستگاه سخت پو ستانی چون انواع خر چنگ ویلن زن و دراز چنگ شناور و صورتی است.

در آبراهه های اصلی این منطقه نیز نمونه هایی از دلفین های خلیج فارس به چشم می خورد که در زمان هایی خاص با جست و خیز خود در آب توجه گردشگران را به خود جلب می کنند.درختان حرا مرکز رشد و نمو انواع نرم تنان خوراکی نیز هستند که مهم ترین آنها انواع میگو می باشد.