دردسرهای ضربه زدن با سر به توپ

به گزارش بزنيم بيرون ، با اين که بيشتر ضربات به توپ در فوتبال با پا انجام مي شود، اما ضربه زدن با سر به توپ در آن نيز بسيار رايج است. با اين حال شايد بسياري از افراد ندانند که اين ضربه مي تواند به صدمات مغزي براي فوتباليست ها بينجامد.

گروهي از ورزشکاران در ايالات متحده و نيز والدين نوجواناني که فرزندان آنها در اين رشته ورزشي فعال هستند، به تازگي در دادخواست از فدراسيون جهاني فوتبال (فيفا) به دليل آنچه «اهمال در بررسي جنبه هاي مختلف آسيب هاي سر» در اين ورزش خوانده اند شکايت کردند.

اين افراد به جاي درخواست غرامت، از اين نهاد بين المللي خواسته اند تا قوانين فعلي را به گونه اي تغيير دهد که امکان محافظت بيشتر از اين گونه آسيب ها در فوتبال مهيا شود. يکي از پيشنهادهاي مطرح در اين خصوص اين است که اگر بازيکني به دليل ضربه سر دچار آسيب ديدگي شد، تا انجام معاينات کامل پزشکي، از بازيکني ديگر به جاي او در زمين استفاده شود.

ضربه به سر جدي گرفته خواهد شد

اين دادخواست پس از اين مطرح شد که در جريان مسابقات جام جهاني ۲۰۱۴ در برزيل، برخي از بازيکنان دچار صدمات شديد در ناحيه سر شده بودند، به طور بسيار سرسري مورد معاينه قرار گرفتند. براي نمونه وقتي سر آلوارو پريرا (بازيکن تيم ملي اروگوئه) با زانوي رحيم استرلينگ (بازيکن تيم ملي انگلستان) برخورد کرد و به همين دليل بيهوش به زمين افتاد، بلافاصله پس از به هوش آمدن به بازي ادامه داد. همچنين در بازي نيمه نهايي هم سر جورجينيو وينالدام هلندي با سر خاوير ماسکرانوي آرژانتيني برخورد کرد و در بازي نهايي هم کريستوف کارمز آلماني تا نيم ساعت پس از آسيب منجر به خونريزي سر همچنان به بازي ادامه داد.

ترديدي نيست که اگر بتوان به اين آسيب هاي رخ داده در حين بازي واکنش مناسبي نشان داد، دانش ما از خطرات و اثرات بلندمدت ضربه با سر در فوتبال نيز افزايش خواهد يافت. جان هاردي، عصب شناس از دانشگاه کالج انگلستان در اين باره مي گويد: «ما هنوز به طور دقيق نمي دانيم که چه اتفاقي در طول بازي براي سر بازيکنان در حين ضربه به توپ مي افتد. همچنين هنوز هيچ راهي براي بررسي آنچه در ميدان بازي روي مي دهد و اثرات آن در اختيار نداريم.»

دکتر آنتونيو بلي، جراح مغز و اعصاب از دانشگاه بيرمنگام انگلستان نيز در اين باره مي گويد: «شايد سه ضربه شديد با سر به توپ براي ايجاد يک آسيب مغزي دائمي کافي باشد. برخي مطالعات نشان داده است تماس مکرر سر با توپ در بازي حتي مي تواند به کاهش توانايي هاي شناختي فرد بينجامد و موجب آسيب به بخش پيشاني مغز وي شود.»

گام هاي موثر براي حل مشکل

ماه گذشته بود که فيفا و نيز فدراسيون فوتبال انگلستان در بيانيه هايي جداگانه، از برنامه خود براي آغاز تحقيقات درباره صدمات وارده به سر در طي اين ورزش خبر داد. در اين ميان، شايد رقابت هاي جام جهاني امسال را اصلي ترين عامل تسريع کننده اين اقدامات دانست، زيرا اتفاقات روي داده در بازي هاي اين جام، موجب افزايش آگاهي عمومي نسبت به خطرات بالقوه موجود در اين ورزش شد.

يکي از بخش هاي برنامه پژوهش فيفا، دربردارنده مطالعه روي بازيکنان فوتبال سوئيس در فصل ۲۰۱۵ ـ ۲۰۱۴ است. در اين تحقيق قرار است ابتدا همه بازيکنان پيش از آغاز فصل، مورد ارزيابي عصب شناختي قرار گيرند. سپس در صورت بروز هر گونه آسيب به سر نيز به دقت معاينه شوند. اين مطالعه مي تواند ويژگي هاي ضربات مشکل ساز به سر و نيز زمان لازم پيش از بازگشت بازيکن به زمين را مشخص کند.

اگر اين تحقيقات و مطالعات ديگر در اين زمينه بتواند به شناخت هر چه بيشتر آسيب هاي وارده به سيستم عصبي بازيکنان کمک کند، مي توان انتظار اتخاذ تدابير پيشگيرانه اي را نيز در آينده داشت. براي نمونه، ايجاد تغييراتي در شيوه انجام بازي فوتبال، نظير تعيين يک حداقل سني براي اجازه ضربه زدن با سر به توپ يا ايجاد محدوديت براي ضربه زدن با سر را مي توان ازجمله اين تدابير دانست.

با اين که تعداد ضربات به سر در فوتبال از برخي ورزش هاي ديگر کمتر است، اما شايد تدابير لازم براي مقابله با آسيب هاي آن تاکنون در نظر گرفته نشده است. براي نمونه در ورزش راگبي (فوتبال آمريکايي) در صورت بروز آسيب به سر، بازيکن بايد از زمين خارج شود و جز با اجازه پزشک تيم مجاز به بازگشت به ميدان بازي نخواهد بود. البته اين قانون براي نخستين بار از فصل جاري در ليگ برتر فوتبال انگلستان به کار گرفته شد.

البته در اين ميان بايد به عوامل رواني موجود نيز دقت کرد. بيشتر بازيکنان علاقه اي به خروج از بازي ندارند و به همين دليل ممکن است ضربه وارده به سر خود را تکذيب کنند. در اين صورت، اطلاع رساني و آشنا کردن آنها با پيامدهاي ضربات شديد به سر مي تواند سودمند باشد.