سوتک، بهشتی پنهان در البرز مرکزی

به گزارش بزنیم بیرون ، تنوع زیستی و طبیعی در گستره کشور ایران باعث شده که نمونه های شاخصی از سیماهای برجسته و منحصر بفرد از میراث طبیعی کشور تحت عنوان مناطق چهارگانه شامل مناطق حفاظت شده، پارکهای ملی، آثار طبیعی ملی و پناهگاههای حیات وحش از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت برگزیده شوند. 

یکی از این مناطق، منطقه حفاظت شده البرز مرکزی می باشد که از سال 1346 بر اساس مصوبه شماره یک شورایعالی شکاربانی و نظارت بر صید به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام و تحت مدیریت و حفاظت قرار گرفته است. 
بخش جنوبی این منطقه تحت عنوان منطقه حفاظت شده البرز جنوبی به مساحت 64 هزار و 149 هکتار در محدوده استان البرز و در قسمت راست محور کرج چالوس از بیلقان تا تونل کندوان واقع شده که ازشمال به ارتفاعات دونا، کلوانگاه و آزاد کوه در استان مازندران و از جنوب به ارتفاعات بیلقان و حصار وسیه و ازگی و از غرب به ارتفاعات امامزاده داوود و رندان تا محدوده شمشک و دربند سر در استان تهران و از شرق نیز به محور کرج چالوس محدود می شود. 
این منطقه به لحاظ دارا بودن تنوع زیستی و زیستگاهی منحصر بفرد و وجود گونه های گیاهی و جانوری نادر و قابلیتهای تفریحی و تفرجی و موقعیت خاص جغرافیایی و نزدیکی به پایتخت همواره از اهمیت و ارزش بالایی در میان سایر مناطق حفاظت شده برخوردار بوده است. 
در قسمت های شمالی این منطقه که جزء یک پنجم محدوده 'امن' منطقه محسوب می شود منطقه ای وجود دارد بنام منطقه 'سوتک' با مساحت حدود 10 هزار هکتار که به لحاظ پوشش گیاهی، آب و هوای مناسب، حیات وحش جانوری متنوع و چشم اندازهای کم نظیر بسان بهشتی پنهان در این منطقه خود نمایی می کند. 
منطقه سوتک از لحاظ زیبایی و طراوت وصف ناپذیر، بسان بهشتی پنهان است که در پس ارتفاعات و کوه های سر به فلک کشیده و دره های محصور، از دید عموم مخفی مانده است. 
سوتک که اغلب برای بومیان منطقه و کوهنوردان نامی آشناست با دارا بودن چشم اندازهای جذاب، خیره کننده، ارتفاعات بلند، دره های زیبا، چشمه سارهای متعدد، انهار فصلی، تنوع گیاهی و حیات وحش جانوری که توصیف مختصری از آن ذکر خواهد شد، نظر هر بیننده ای را در منطقه به سوی خود جلب و محو شگفتی های خویش می سازد. 
زمزمه روح نواز چشمه ها و نهرها، آواز خوش پرندگان، نسیم مفرح باد، عطر شامه نواز گیاهان به همراه لطافت و طراوت منطقه خصوصا در فصل بهار و تابستان، برای ساعاتی چند فکر و ذهن انسان را از زندگی کسالت بار ماشینی و غبار گرفته شهری به دنیای شگفت انگیز، بکر و سرزنده طبیعت سوق داده، موجب می شود خستگی روزمره به فراموشی سپرده شود و به عینه توصیفی از بهشت در ذهن متجلی گردد. 
 
**موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی منطقه سوتک 
منطقه سوتک که به نظر می رسد علت نامگذاری آن بواسطه وجود چشمه های آب و نهرهای کم نظیرش باشد (سو= آب و تک= بی همتا)، خود شامل 2 قسمت سوتک کوچک و سوتک بزرگ می باشد. 
این منطقه در غرب استان تهران و 80 کیلومتری شمال شرقی شهر کرج بین طول جغرافیایی 27 و 51 شرقی و 9 و 36 شمالی قرار دارد. 
از آنجائیکه دسترسی به این ناحیه زیبا به لحاظ شرایط کوهستانی منطقه از چهار جهت جغرافیایی به سادگی امکان پذیر نیست، اصلی ترین راه ارتباطی منطقه از طریق روستای وارنگه رود می باشد. 
این روستا در نزدیکی محور کرج به سمت دیزین واقع شده و راهی که از این روستا به سوتک منتهی می شود، غیر ماشین رو و صعب العبور بوده که با گذر از روستا در امتداد رودخانه وارنگه رود به کوههای سرخاب، شرور هزارلا، زردکوه و در ادامه به ارتفاعات و دره سوتک کوچک و بزرگ می رسد. 
از روستاهای مهم ا طراف منطقه می توان به وارنگه رود، ولایت رود، کل ونگا و دونا، نسن و بلده اشاره کرد. 
این منطقه از نظر تقسیم بندی اقلیمی از 2 اقلیم ارتفاعات فوقانی و مرطوب و سرد تشکیل شده است و به دلیل ارتفاعات فراوان و اوضاع جوی متغیر، از ناحیه خزر، بارندگی زیادی در منطقه ایجاد می گردد که بیشتر بصورت برف می باشد و دمای هوای شبانه روز در حال حاضر در این منطقه حداقل بین (4-3) و حداکثر (20-18) در نوسان است. 
منطقه امن سوتک از نظر ژئومورفولوژی دارای چهره ای کوهستانی و کوهپایه ای است و جزء مناطق مرتفع بوده که حداقل ارتفاع آن از سطح دریا 3200 متر و حداکثر 4000 متر در اشکال ژئومورفولوژی شامل کوهها، دره ها، رودها، چشمه ها، تراسهای رودخانه ای، شیارها، خندق ها وحفره ها می باشد. 
 
**پوشش گیاهی منطقه سوتک 
گونه های مختلفی از گیاهان شامل گندمیان (Graminea) – چند نوع گون (Astragalous) – شبدر (Lamium Amplexicule) – گلپر – یونجه وحشی – آویشن (Ziziphora) – پونه کوهی – گراس (rasses) –کنگر – بومادران (Achillea Altaicus) – جاروی وحشی – نعناع (Labiata) در این منطقه مشاهده می شود. 
پوشش غالب منطقه را بیشتر گیاهان گون – گلپر – شبدر – جاروی وحشی – گندمیان تشکیل می دهند. 
تراکم پوشش گیاهی در این منطقه حدوداً 80-70 درصد می باشد که همین تراکم زیاد و تنوع پوشش گیاهی که بصورت دست نخورده باقی مانده بر زیبائیهایش افزوده است. 
شیب غالب منطقه بیشتر از 70 درصد است. 
 
**حیات وحش جانوری سوتک 
اطلاعات موجود درباره حیات وحش منطقه سوتک دلالت بر وجود جانوران متعددی خواهد کرد که بدلیل برخورداری از ارزش های زیباشناسی، بوم شناسی، اقتصادی و ... قابل توجه بوده و در این میان برخی از آنها حائز اهمیت ویژه ای هستند. 
آشکار است که هدف اصلی از توجه به حیات وحش مبتنی بر ارزش های اقتصادی نیست ولی این ارزش ها در جای خود حائز اهمیت است. 
پستانداران منطقه سوتک شامل:1- بز وحشی (بز کوهی) 2-قوچ ومیش .3- خرس قهوه ای 
4- خوک وحشی 5- روباه معمولی 
پرندگان منطقه سوتک : پرندگان شکاری از قبیل عقاب شاهی، عقاب طلایی، بالابان، سارگپه، قرقی و همچنین پرندگانی بومی از خانواده ماکیان از قبیل کبک ، کبک دری، بلدرچین، کلاغ، چکچک کوهی، کمر گلی، گنجشک کوهی، حشره خوار، دم جنبانک زرد پرکوهی، دربهار با نغمه سرایی، منظره زیبایی به طبیعت کوهستانی منطقه سوتک می دهد. 
خزندگان منطقه سوتک :خزندگانی از قبیل مارVipera Ursini، افعی البرز، آفتاب پرست بوده که در منطقه فوق پراکنده بوده همه ساله با شروع فصل تابستان محیط بانان سخت کوش منطقه حفاظت شده با استقرار پست تابستانی سوت ازگونه های حیات وحش وهم چنین مراتع وپوشش گیاهی منطقه حفاظت می کنند. 
این منطقه بواسطه برخورداری از تنوع ارزشمند بوم شناختی و گونه های غنی گیاهی و جانوری در نوع خود کم نظیر است. 
این منطقه با داشتن بیش از 30 سال سابقه حفاظتی، به جهت تنوع فون و فلور از جایگاه ویژه ای برخوردار است. 
تاکنون بیش از 182 گونه گیاهی و 25 گونه پستاندار در آن شناسایی گردیده است. 
همچنین علاوه بر 2 شهر بزرگ تهران و کرج و روستاهای اطراف، تعداد 29 روستا در داخل منطقه حفاظت شده واقع گردیده که ضریب آسیب پذیری منطقه را بالا برده و بازده مامورین حفاظتی را تقلیل می دهد 
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کرج به خبرنگار ایرنا گفت: منطقه امن سوتک واقع در البرز جنوبی، بدلیل دارا بودن ویژگی های خاص خود و قابلیت های عمومی می تواند اهدافی همچون 
نگهداری و حفاظت وسعت و تنوع ژنتیکی و وضعیت طبیعی جوامع زیستی در اکوسیستم های طبیعی، مدیریت صحیح منابع طبیعی را به دنبال داشته باشد. 
حمیدرضا لشگری افزود: اکنون که اغلب مناطق طبیعی در کشور مورد دستبرد بشر قرار گرفته و حالت بکر و دست نخورده خود را از دست داده اند، بایستی منطقه امن سوتک که آخرین محدوده ی امن در این استان است به همان شکل واقعی خود حفظ شود و از ورود مردم غیربومی و گردشگران و هر گونه کاربری دیگر در آن جلوگیری کرد. 
وی اظهار داشت: برای حفظ این منطقه امن بایستی از ورود دام؛هر گونه تردد غیرمجاز و خارج از محدوده؛ ورود کوهنوردان و گردشگران و عملیات راه سازی جلوگیری شود تا به عنوان آخرین نقطه امن باقی بماند. 
Waves Waves Waves

دوست داری یه مقاله بنویسی

اگه فکر می‌کنی حرفی برای گفتن داری، می‌تونی یه مقاله کاربردی یا جذاب برای سایت بنویسی.