صعود به چهل چشمه مرتفع ترین کوه استان کردستان
به گزارش بزنیم بیرون ، کوه چهل چشمه با ارتفاع ۳137 متر از سطح آبهای آزاد به عنوان مرتفع ترین کوه استان کردستان شناخته می شود . چهل چشمه در غرب شهرستان دیواندره واقع می باشد که شامل حدود سی و چهار قله می باشد از جمله شاه نشین در چهل چشمه ، دالاش ،دوبرا،كوه سلطان، كوه باینچوب،كوه افراسیاب، كوه كانی میران، كوه هزار میرگ، باشورتی وكوه كل كوژ با ارتفاعات گوناگون. خود قله‌ی چهل چشمه یا شاه نشین دارای یالهای متعددی می باشد، ازجمله:كل با، یا یال مله كه وه، یال كانی زلیخا یا قولی زلیخا، یال گاوه لال، یال برده قبله، یال شاه نشین، یال كال كالی، یال دلو، یال ئه ستیره ره ش(حوض سیاه).
مجموعه كوههای چهل چشمه :
كوه مزگوت ومیرزا( مسجد ومیرزا): یكی از قله های كوه چهل چشمه ، پشت آبادی نرگسله واز یك طرف متصل است به آبادی كول واز یك طرف به آبادی دوزخ دره وصل است.
2- كوه هنگ لانه ( لانه ی زنبور ) : یكی از كوههای رشته كوه چهل چشمه است از یك طرف پشت آبادی كانی میران كه همجوار كوه سلطان آغزه تو می باشد.
3- كوه برد ملاخدر( سنگ ملاخدر) : یكی از كوههای چهل چشمه است كه همجوار آبادی گلچهره است.
4- كوه هزار میرگ( هزار مرتع) : یكی از رشته كوههای چهل چشمه است از یك طرف متصل است به آبادی « هواره گرمه ».
5- كوه كانی میران: یكی از كوههای چهل چشمه است از یك طرف وصل است به آبادی ریزاوی وهمجوار كوه« دوبرا» یعنی دو برادر است كه دوبرا خود یكی از قله های بزرگ چهل چشمه است.
6- كوه كونه شم شم : به ارتفاع 2500 متر در محدوده ی مریوان ازیك طرف متصل است به آبادی « توراخ تپه» یعنی گل وازیك طرف به آبادی سوله همجوار است.
7- كوه باشورتی : مشهور به هه له جار همجوار آبادی آگجه است. آگجه حومه ی مریوان است.
8- كوه هلا كوكان: یكی از كوههای چهل چشمه است از یك طرف متصل است به آبادی ریواسه واز یك طرف به آبادی كانی كبود. آبادی ریواسه وآبادی كانی كبود متصل هستند به كوههای میشیا وشیان كه میشیا وشیان همجوار كوههای كردستان عراق هستند.
9- كوه سر سیلاو: یكی از قله كوههای چهل چشمه كه همجوار كوه كا نعمت است.
10- كوه كا نعمت: یكی از كوههای چهل چشمه كه متصل است به آبادی اسحاق آباد.
11- كوه ماره سوور ( مار سرخ ): یكی از كوههای چهل چشمه است بین آبادی اسحاق آباد وكوه كا نعمت واقع است
12- كوه قولی قاورمی: مشهور به كوه پشت دربند از یك طرف وصل است به كوه كانی تاله و از طرف دیگر متصل است به آبادی دره وه زان در دیواندره و با روستای قزل بولاغ ( چشمه ی قرمز) همجوار است.
13- كوه برده سفید وكوه پشت دربند یكی است
14- كوه كانی تاله وكوه بیشكاوی: متصل هستند به آبادی قزل بلاغ وآبادی شاه قلعه در حومه ی شهرستان دیواندره ودر امتداد كوه دربند وبرده سفید هستند.
15- كوه دره تنگی : بین كیواراوی وپشت دربند واقع است.
16- كوه دربند: پشت آبادی شاه قلعه است ودر امتداد كوه پشت دربند است.
17- كوه كل كوژه : یكی از قله های رشته كوه چهل چشمه كه متصل است به آبادی توكلان واز یك طرف آبادی شریف آباد.( كل همان كل فارسی است)
18- كوه گرده قولنگ: متصل است به آبادی دره وه زاان از یك طرف وآبادی شاه قلعه كه پشت كانی شیخ احمد واقع است.
19- كوه تاله سخته: هم به آبادی دره دزدان وهم شریف آباد همجوار است .
20- كوه باینچوب : از ماموخ مشتق می شود وروبروی آبادی باینچوب می باشد.
21- كوه دالاش ( كركس) : یكی از رشته كوههای چهل چشمه كه مشرف است به آبادی قزل بولاغ ( چشمه ی قرمز) واز یك طرف به آبادی دوزخ دره .
22- كوه هزار میرو (هزارمرتع): طرف یال كل با( گردنه ی باد) یال چهل چشمه وكوه دوبرا واقع است.
23- كوه سلطان: یكی از رشته كوههای چهل چشمه پشت آبادی نرگسله واقع است.
24- كوه قجه و و كوه كونه قاژ(لانه ی كلاغ ): از یك طرف متصل است به كوه سلطان واز یك طرف كوه سلطان آغزه تو می باشد.
25- كوه سلطان آغزه تو : كوه بلندی است در سلسله موههای چهل چشمه به اسم صحابه ای است كه گویا كشته شده ودر بلندی هما كوه دفن شده اند.
26- كوه چشمه‌ی كانی با: پایین تر از سولانه سخته می باشد مربوط به آبادی توكلان است. قبلاً كه در مناطق روستایی ودور افتاده یك بیماری شایع بود كه انسانها بدنشان باد میكرد معتقد بودند اگر بیابند از آب آن بخورند وبا آب این چشمه آبتنی كنند شفا خواهند یافت.
27- كوه كانی میران ( چشمه ی امیران) : هم به آبادی توكلان وهم به آبادی شاه قلعه متصل است. در منطقه ی دیواندره وهم جوار منطقه ی كانی زیرینه است كه به جرات می توان گفت منطقه ی كانی زیرینه در ایران بزرگترین پوشش نعناع وپونه ی كوهی را دارا می باشد.
28- كوه په پوله بهار (په پوله یعنی پروانه): یكی از كوههای چهل چشمه است كه همیشه پروانه ها و پرندگان كوچك در آن زندگی می كنند.
29- كوه باشورتی : كوهی از سلسله كوههای چهل چشمه كه گل وگیاه خوش بو در آن به وفور وجود دارد واسم دیگر این ، كوه گل زرد مشهور است كه بیشتر گلهای این كوه ودامن آن زرد رنگ است.
30- كوه سولانه سخته: كه منطقه ای سخت است وگل سولان ( گل پامچال ) زیاد دارد.
31- كوه گاوه لان: لان یعنی لانه. گاوه هم گیاهی است كه در قدیم برای سوخت تنور وهیزم بخاری منزل استفاده می كردند . در بعضی از مناطق كردستان این هیزم را گوگم هم می گویند.
32- كوه قبر دومه : كه بین سلطان آغزه تو وكوه دوبرا واقع است كه یكی از قله كوههای چهل چشمه است كه بالای كوه، قبر یك چادر نشین باقی مانده كه در زبان كردی به ( دوم) مشهورهستند وبه همین نام باقی مانده است.
33- كوه ولوشار: بین آبادی گلچهره وآبادی صوفی به ده است.
34- كوه برد ملا خدر: اسم یكی از قله كوههای چهل چشمه است كه شكارگاه مخصوص شخصی به نام ملاخدر بوده است وبه همین نام نامگذاری شده است.
ییلاق های مشهور در منطقه ی چهل چشمه
1- ییلاق قولنگ احمد خدر: یك نفر جاف بوده كه ییلاق آن بین آبادی دره وه زاان وآبادی شاه قلعه واقع بوده است در منطقه ی شمال شرق دیوان دره .
2- ییلاق میكائیل كوره: سر ایل جافها بوده و« پیشخورانه» به دولت مركزی ایران داده واز منطقه بازیان كه منطقه ای گرمسیر در كردستان عراق بوده برای چرای دامهای خود به منطقه ی بین آبادی شاه قلعه وآبادی دره وه زان آمده كه هنوز بقایای گورستان این جافها در منطقه ی ییلاقی آن باقی مانده است. كوره: در اینجا «كور» معنی می دهد كه گویا یك چشم ایشان كور بوده است.
3- هوار یا ییلاق كانی چاوره‌ش:
در دامنه ی قله ی شاه نشین چهل چشمه است كه به اسم صاحب ییلاقی بوده به اسم چاوره ش ( چشمان سیاه) كه اسم زنی بوده نامگذاری شده است وبالای آبادی بست واقع است وچشمه ی خیلی پر آب وسردی را هم داراست.
4- ییلاق جمین : خوش آب وهوا وپر از تنوع گیاهی است بین آبادی دره وه زان كه اوهم جاف بوده واین ییلاق به اسم جمین نامگذاری شده است.
5- ییلاق كانی زلیخا: در منطقه ی چهل چشمه كه به اسم صاحب ییلاق زلیخا نامگذاری شده است. ازاین نامها معلوم می شود كه زن كرد در انجام كارها ودامداری ، نقش اساسی داشته است وشخصیت مستقل خود را نشان داده است وچون همیشه تولید كننده بوده است، نام گذاری بیشتر مكانها وییلاقها به اسم آنها ثبت شده است.
6- هوار یا ییلاق مصطفی خان: كه در دامنه ی كوه « زیر ئاوا» زیر یعنی طلا آباد در 25 كیلومتری جنوب غربی شهرستان دیواندره واقع شده است كه این مصطفی خان در زمان شریف الدوله قاجار حكمران كردستان در جنگ با عشایر ودر 25 كیلومتری شرق دیواندره با 70 نفركشته شده است كه گویا جنگ برای تصاحب چراگاههای بیشتر بوده است. در پای كوه زیرآباد هنوز آثار خانه ها و گورستان وچاه آب مصطفی خان دیده می شود كه نشان از شوكت وعظمت دامداری وقدرت ایشان بوده است.
دوست داری یه مقاله بنویسی
اگه فکر می‌کنی حرفی برای گفتن داری، می‌تونی یه مقاله کاربردی یا جذاب برای سایت بنویسی.