ظرفیت ها و ضرورت های توسعه گردشگری مذهبی

به گزارش بزنیم بیرون ، یکی از انواع سفرها، گردشگری اسلامی (مذهبی) است که درجهان سوم و کشورهای در حال توسعه رو به رشد است.

بیشتر لغت نامه ها واژه مسافرت را عمل جابه جایی تعریف کرده اند. اما این وا ژه در صنعت جهانگردی تعریف دقیق تری دارد: «عمل جابه جایی به خارج از جامعه برای تجارت (داد و ستد) یا تفریح نه برای انجام کارهای روزمره». یا به عبارتی فعالیت هایی که فرد در مسافرت و در مکانی غیر از محیط عادی خود انجام می دهد.

در فرهنگ اسلامی، سیاحت به عنوان سیر آفاقی در برابر سیر انفسی مورد توجه قرار گرفته است. اسلام به انسان و نیازهای انسان نگاه ویژه ای دارد. وآنچه را که به واقع زندگی و حیات را لذتبخش و آسان می کند و در جسم و روح و روان انسان موثر است به رسمیت می شناسد.

زیارت نیز بخش مهمی از فعالیت های مربوط به گردشگری مذهبی را دربرمی گیرد. اگر نگاهی به آیه ۱۵۶سوره بقره بیندازیم در می یابیم که در فرهنگ اسلامی هدف اصلی رشد و ارتقای معنوی است.از این رو یکی از راه های تقویت معنویت و ایجاد ارتباط با معبود، زیارت است.

انسان وقتی به معنای عمیق زیارتنامه ها توجه کند و با عشق وعلاقه به زیارت بپردازد احساس می کند از طریق مکانی که مشغول زیارت است به معبود خود نزدیک تر شده است. بسیاری از اوقات مسیر زیارت همراه با عشق و از خودگذشتگی است. زیارت پیوند قلبی است نه محاسبه عقلی،محبت و علاقه است.

آنچه زائر را به پیمودن راه ها و طی مسافت ها و تحمل رنج و سفر و بیم بادیه و استقبال از خوف و خطر وامی دارد، کشش درونی و علاقه قلبی اوست،و اگر عشق آمد خستگی رخت بر می بندد و اگر محبت در کار بود ملال متواری می شود. در دنیای ماشینی امروز انسان بیش از حد به استراحت و گردش نیازمند است تا آثار ناشی از فشارهای روحی و روانی را حتی المقدور خنثی کند، زیرا از این منظر، گردشگری و سیاحت یک تجربه درون گرایانه است. بشر می خواهد لختی به چنگ آورد که جان و روح خسته، مکدر، تاریک و متلاشی شده اش به آزادی، فراخی، لذت و زیبایی مینوی و ماورایی برسد، می خواهد از این راه معنویت زندگی اش را تامین و فروریختگی اش را جبران کند.

مسافرت از سنت های پسندیده در جوامع مختلف بوده است. انسان ها هنگام سفر از نقطه ای به نقطه دیگر و از زمانی به زمان دیگر در راستای رشد و کمال حرکت می کنند. قرآن کریم در آیات بسیاری بر سیروسفر تاکید داشته و به انسان توصیه می کند که به مسافرت بپردازد. به ترتیبی که می فرماید: «قل سیروا فی الارض...فسیروا فی الارض...»

با اندک تاملی بر آیات کریمه قرآن، به روشنی در می یابیم که با سفر کردن می توان به مطالعه آفاق و انفس و کسب علم و تجربه، خداشناسی از طریق مردم شناسی و شناخت عظمت خلقت، اعتقاد به معاد، مطالعه سنت های غلط و ضد ارزش های اسلامی و اخلاقی و همچنین عبرت آموزی از سرگذشت پیشینیان پرداخت.

از نظر قرآن علاقه مندی به کمال و تفریح و تفرج،کسب و روزی حلال و رفع نیازها، تقویت حس پرستش خالق و از بین رفتن جهالت ها از دیگر فواید سفر می باشد.

از مهم ترین آیاتی که به طور مستقیم به مقوله جهانگردی پرداخته می توان به سوره (آل عمران/۱۳۷ ۱۳۸)، (توبه/۴۲)، (یونس/۲۲)، (نحل/۸۰)، (انعام/۱۱)، (یوسف۱۰۹و۱۱۱)، (عنکبوت/۲۰) و سوره روم آیه ۹و۱۰ اشاره کرد.


مذهب و گردشگری از دیدگاه UN WTO

گردشگری وسیله ای است که افراد را با مذاهب و فرهنگ های متفاوت به یکدیگر پیوند می دهد و به ایشان کمک می کند تا همدیگر را با وجود تنش های سیاسی و اجتماعی، بهتر درک کنند. سازمان جهانی جهانگردی نیز با توجه به رشد سریع صنعت گردشگری، برگزاری نشست ها و کنفرانس هایی را که ارتباط گردشگری و مذهب را بررسی کنند لازم می داند. از نظر این سازمان، مذهب به عنوان یکی از اصلی ترین انگیزه های سفر شناخته شده است.

همچنین زیارت عبارت است از ادای نذورات و قربانی، شرکت در مراسم مذهبی و بازدید از ساختمان ها و مراکز مذهبی.از نمونه سفرهای مذهبی که با چنین تعریفی برگزار می شوند، روز جهانی جوان است که به ابتکار واتیکان برای قوی تر کردن باورهای دینی در بین جوانان کاتولیک به صورت جهانی برگزار می شود، این سفر، بزرگ ترین مراسم برای جوانان دنیا است و در سال ۲۰۰۵ که در آلمان برگزار شد ۴۳۵ هزار زائر از ۱۹۷ کشور در این مراسم مذهبی شرکت کردند و جشن های مربوطه ۲/۱ میلیون نفر را به خود جذب کرد.

در اسلام نیز، آیین حج به عنوان یکی از بزرگ ترین مراسم مذهبی جهان سالانه حدود ۲ میلیون زائر را در شهر مکه گرد هم می آورد. پیش بینی می شود که گردشگری مذهبی عربستان سعودی در دهه آینده، هر ساله از رشدی ۲۰درصد بهره ببرد و تا سال ۲۰۲۰ تعداد۲/۴۳ میلیون نفر از شهرهای مکه و مدینه دیدن خواهند کرد که این مستلزم ۵۰ هزاراتاق اضافی در هتل ها و ۷۴ هزار واحد مبله در این مناطق خواهد بود.

گردشگری حلال

بنا بر بررسی های WTM، گردشگری حلال به صورت نوع خاصی از گردشگری مذهبی، منافع کشف نشده بسیار و شانس های تجاری زیادی را به کشورهای مسلمان و به خصوص آسیای میانه ارائه می کند. گردشگری حلال، نوعی از گردشگری مذهبی است که تمام فعالیت های آن از نظر قوانین اسلامی مجاز شمرده می شوند.

در این باره، واتیکان در ۲۰۰۷ خطوط هواپیمایی مخصوص به زائران خود را راه اندازی کرد که می تواند الگویی برای خطوط حلال باشد. این خطوط می توانند فاکتورهایی را در بر گیرند تا سفر را برای مسلمانان به خصوص هنگامی که برای زیارت و یا سایر مسائل مذهبی مسافرت می کنند، راحت تر و لذت بخش تر کند. فاکتورهای زیر می توانند از مواردی باشند که این خطوط هواپیمایی شامل می شوند:


سرو غذای حلال
توجه به اوقات شرعی و نماز
قرار دادن قرآن در کنار صندلی های هواپیما
پخش برنامه های مذهبی در طول پرواز
در نظر گرفتن بخش هایی مجزا برای بانوان و آقایان
ایجاد هتل بانوان

بر اساس آمارهای به دست آمده، مردم ایران، گردشگری اسلامی (مذهبی) را در اولویت قرار می دهند. سازمان حج و زیارت به عنوان یکی از سازمان های مهم کشور متولی گردشگری مذهبی است.

این سازمان عهده دار یکی از انواع گردشگری است که نقش عمده ای را در زندگی اجتماعی ایرانیان و کشورهای اسلامی ایفا می کند. گردشگری مذهبی، علاوه بر جنبه های اقتصادی و مالی خود، باعث ارتباط اسلامی با سایر کشورها شده و تعامل بین ملل و فرهنگ هایی که نقاط مشترکی دارند را سبب می شود. می توان چنین ادعا کرد که تنظیم مناسبات مهم ترین قسمت صنعت گردشگری ایران با کشورهای اسلامی بر عهده سازمان حج و زیارت است.از این رو با برنامه ریزی دقیق و صحیح می توان آن را به عنوان اساس و بنیان گردشگری فرهنگی مطرح کرد و در جهت توسعه گردشگری ملی و بین المللی به کار گرفت.

خلاصه اینکه با بهبود قوانین و مقررات سازمان حج و زیارت و اجرا و نظارت بر اجرای آنها، این سازمان می تواند به عنوان سازمانی که فعالیت های گردشگری مذهبی را جهت دهی، هدایت و کنترل می کند، مطرح شود و با ایفای نقش هدایتی، بخش خصوصی و مردم محلی را در انجام این امر که می تواند اوضاع اقتصادی و انگیزه های معنوی آنها را تامین کند،یاری کند. از این رو تعامل با دنیای اسلام و برقراری ارتباط میان فرهنگ ها از این طریق میسر و بسیار قابل توجه است.

Waves Waves Waves

دوست داری یه مقاله بنویسی

اگه فکر می‌کنی حرفی برای گفتن داری، می‌تونی یه مقاله کاربردی یا جذاب برای سایت بنویسی.