قراردادهای تئاتری چگونه سر و سامان می‌یابد؟
کم نيستند گروه‌هايي که نمايش‌هايشان را بدون قرارداد اجرا کرده‌اند و ماه‌ها بعد از اينکه اجراي اثرشان به پايان رسيده، تازه روي کاغذ، قرارداد بسته‌اند!
ماجرا زماني بغرنج‌تر شد که در دولت قبلي، پرداخت يارانه به گروههاي نمايشي حذف شد. به اين معنا که اغلب گروههاي تئاتري، نمايش‌هايشان را بدون حمايت دولت اجرا کردند و ناچار شدند به گيشه آثار خود اکتفا کنند. اما به تازگي معاونت هنري اعلام کرده است بزودي با تمام گروههاي نمايشي قرارداد بسته مي‌شود. بر پايه اين خبر که از سوي اين معاونت منتشر شده است، فعلا جلساتي در حال برگزاري است تا پس از آن شکل نهايي قراردادهاي جديد گروههاي تئاتري مشخص شود.
سرويس تئاتر ايسنا هم همزمان با برپايي اين جلسات، نظرات هنرمندان تئاتر را در قالب گزارش‌هاي منتشر مي‌کند تا اين معاونت در جريان ديدگاه‌هاي هنرمندان بيشتري قرار بگيرد و قراردادهاي جديد در مقايسه با نسخه‌هاي قبلي، ايرادات کمتري داشته باشد و رضايت گروههاي بيشتري را جلب کند.
در همين زمينه کوروش نريماني نمايشنامه‌نويس کارگردان تئاتر با تاکيد بر لزوم بازنگري کارشناسانه قرارداد تيپ که پيش از اين از سوي خانه تئاتر به اداره کل هنرهاي نمايشي پيشنهاد شده بود، به ايسنا گفت: قرارداد تيپ حتما بايد بازنگري شود و خوب است جمعي از اصناف مختلف هنري، با حضور در جلسات مشترک، نسبت متعادلي براي دستمزدها درنظر گرفته بگيرند. چرا که شکل قبلي قرارداد تيپ، نامتعادل بود.
اين هنرمند تئاتر يادآور شد: پيش از اين هريک از اصناف خانه تئاتر جدولي را براي تعيين دستمزدها طراحي کرده بودند و حتي گاهي دچار رقابت‌هاي پنهاني مي‌شدند. گرچه خوب است که تجربه افراد تعيين کننده باشد، اما بايد ملاک‌هاي ديگر را هم موردتوجه قرار داد.
نويسنده و کارگردان نمايش‌هاي «شبهاي آوينيون» و ««دن کاميلو» با اشاره به ميزان دستمزد کارگردان و نمايشنامه‌نويس در مقايسه با دستمزد بازيگران، در شکل قبلي قرارداد تيپ، مطرح کرد: در آن شکل، رقم دستمزد بازيگران زياد نبود بلکه دستمزد عوامل ديگر همچون نمايشنامه‌نويس، طراح و کارگردان کم بود.
نريماني ادامه داد: در اين شيوه، دستمزد کارگرداني مانند من که به طور متوسط هر 3 سال و نيم يک نمايش اجرا کرده‌ام، بسيار خنده دار خواهد بود. حتي اگر هر سال هم يک نمايش اجرا کنم، باز هم رقم دستمزدم در حد شوخي است. اين در حالي است که يک بازيگر همزمان مي‌تواند در چند نمايش بازي کند.
او تاکيد کرد: در قراردادهاي جديد بايد شکل عادلانه‌اي براي تعيين دستمزدها لحاظ شود.ضمن اينکه مسائلي مانند نرخ تورم هم در نظر گرفته شود.
آزاده انصاري کارگرداني که بيشتر نمايش عروسکي اجرا مي‌کند، نيز با اظهار تاسف از کم‌توجهي به هنرمندان اين رشته به ايسنا گفت: از آن جا که هميشه صنف ما کمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، اميدوارم در تصميمات جديد به هنرمندان عروسکي هم توجه کنند و يادشان باشد هزينه‌هاي توليد يک نمايش عروسکي بارها بيشتر از نمايشي است که با بازي بازيگر اجرا مي‌شود و اين واقعيت انکارناپذيري است،
او با اظهار تاسف از شرايط اقتصادي فعلي ادامه داد: در اين وضعيت، گروههاي عروسکي متحمل فشارهاي زيادي مي‌شوند. آنها بايد هزينه‌هاي زيادي براي ساخت عروسک‌هايشان بپردازند تا بتوانند تمرين آثارشان را آغاز کنند.
کارگردان نمايش‌هاي «سوسک مي‌شود» و «ماکوندو» اضافه کرد: خوب است سابقه هنرمندان ملاک تعيين دستمزدشان باشد صرف نظر از اينکه آن هنرمند در کدام ژانر تئاتري فعال است اما متاسفانه در شرايط فعلي، دستمزد يک کارگردان عروسکي حتي اگر از نظر سابقه کار، وضعيت مشابهي با کارگرداني که در تئاتر کار مي‌کند، داشته باشد، دستمزدش کمتر از اوست و اين تبعض‌ها غم انگيز است.
انصاري افزود: بيشتر نمايش‌هاي عروسکي با ترکيبي از عروسک و بازيگر اجرا مي‌شوند. متاسفانه تا به امروز کارگرداني مثل من هرگز نتوانسته‌ام دستمزد شايسته آن بازيگران را بپردازم. در حالي که کارگردان ديگري در سطح کاري من که نمايش غيرعروسکي اجرا مي‌کند، مي‌تواند دستمزد بيشتري به همان بازيگران بدهد و همين موضوع باعث مي‌شود که بازيگران تئاتر براي کار با گروههاي عروسکي، تمايل چنداني نداشته باشند.
او با اشاره به دوسالانه بودن جشنواره تئاتر عروسکي خاطرنشان کرد: اميدوارم مديران متوجه باشند اين جشنواره دوسال يک بار برگزار مي‌شود و گروههاي عروسکي دو سال يک بار فرصت حضور دارند و در اين ميان تعداد انگشت شماري هستند که با تلاش و پيگيري خودشان موفق به اجراي عمومي آثارشان مي‌شوند، همه اينها موضوعاتي است که بايد در تعيين دستمزدها مورد توجه باشد.
اما سيامک صفري يکي از بازيگران باتجربه تئاتر که تجربه همکاري با کارگردان‌هاي مختلف را دارد، بستن قرارداد با گروههاي نمايشي را در حد يک انقلاب توصيف کرد و گفت: متاسفانه در دولت قبلي، پشتيباني از آثار نمايشي حذف شد و اين در حالي است که تئاتر همواره به کمک دولت نياز دارد. اينکه تئاتر روي پاي خود بايستد، شعاري است که به بيراهه مي‌رود و اين‌گونه سياست گذاري‌ها، در درازمدت براي تئاتر فاجعه آفرين خواهد شد.
بازيگر نمايش‌هاي «شکار روباه» و «والس مرده‌شوران» يادآور شد: توليد تئاتر ما زياد نيست و بنابراين خوب است که براي حمايت از گروه‌ها شرط و شروطي لحاظ نشود زيرا وقتي تئاتري به صحنه مي‌رود و مي‌تواند به عنوان يک کالا خود را عرضه کند، بايد از آن حمايت شود.
صفري با اشاره به انواع تئاتر همچون تئاترهاي دانشجويي، آماتور، حرفه‌اي و ... تاکيد کرد: هريک از اين گونه‌ها متناسب با ظرفيت خود بايد حمايت شوند. حتي نمايش‌هايي که در سالن هاي خصوصي مانند «مدرسه تئاتر سه نقطه» اجرا مي‌شوند، نيز بايد حمايت شوند چون درست نيست جوانان را به امان خدا رها کرد، زيرا گاه گروههاي جوان براي شروع کار خود، نيازمند حمايت مالي اندکي هستند.
او در پايان صحبتش با تقدير از اقدام معاون هنري در اين تصميم‌گيري به ايسنا گفت: اين خبر براي ما خبر خوشي بود. آقاي مرادخاني حرکت درستي را آغاز کرده و بايد از او حمايت شود. البته خوب است نظرات و ديدگاه‌هاي هنرمندان مختلف تئاتر را هم جويا شود.
علي سرابي ديگر بازيگر فعال تئاتر نيز گفت: خدا را شکر سال‌هاست هيچ وابستگي مالي به بخش دولتي ندارم و در حد امکان پيشنهاد بازي در نمايش‌هايي را پذيرفته‌ام که خودشان درآمد دارند، هرچند معتقدم دولت بايد به گروههاي نمايشي يارانه بپردازد تا آنها راحت‌تر کار کنند.
بازيگر نمايش‌هاي «ترانه‌هاي قديمي» و «در انتظار گودو»تاکيد کرد: در حال حاضر مهم‌ترين موضوع براي من که بيشتر با گروههاي خصوصي کار مي‌کنم، ضمانت اجرايي قرارداد است. چون متاسفانه حتي وقتي با قرارداد گيشه، اثري را اجرا مي‌کنيم، هيچ ضمانتي وجود ندارد تا جلوي کارمان گرفته نشود و وقتي به تئاتر دولتي مي‌رسيم، شرايط به مراتب بدتر مي‌شود. حتي اگر قرارداد تيپ هم با گروه‌ها بسته شود، هيچ ضمانتي براي اجراي آن وجود ندارد.
سرابي در پايان صحبتش با اتکيد بر لزوم حرفه‌اي شدن قرارداد تئاتري‌ها به ايسنا گفت: شکل فعلي قرارداد تئاتري‌ها، حرفه‌اي نيست. در يک قرارداد بايد شرايط طرفين وجود داشته باشد؛ خسارت و مسائلي از اين دست نيز مورد توجه باشد، اما در حال حاضر قراردادهاي ما اين ويژگي‌ها را ندارند.
دوست داری یه مقاله بنویسی
اگه فکر می‌کنی حرفی برای گفتن داری، می‌تونی یه مقاله کاربردی یا جذاب برای سایت بنویسی.