مسجدی که به نیازمندان سیسمونی می‌دهد!

به گزارش بزنیم بیرون ، «خیرین مسجد سیدالشهدا به زوج های جوان نیازمندی که برای اولین بار صاحب فرزند می شوند سیسمونی هدیه می دهد.» این خبری بود که ما را برآن داشت تا سری به این مسجد بزنیم تا با متولی چنین کار خیر متفاوتی هم صحبت شویم. مسجدی در حوالی استادمعین، خیابان دامپزشکی، نبش خیابان عزتی. متولی این کار خیر، امام جماعت آن حجت الاسلام محمود عبدالهی بود. قرار شد بعد از خواندن نماز جماعت ظهروعصر در اتاقی که آقای عبدالهی مستقر می شود تا پاسخگوی مردم باشد منتظر شویم و چند دقیقه ای درباره این فعالیت انسان دوستانهشان صحبت کنیم. نماز جماعت که تمام شد هنوز حاج آقا عبدالهی وارد اتاقش نشده بود؛ اما چند نفری خانوم یکی یکی وارد اتاق شدند و روی صندلی هایی که دور تا دور چیده شده بود نشستند. وقتی که امام جماعت مسجد وارد شد حساب کار دستمان آمد که در اینجا اهدای سیسمونی به زوج های جوان نیازمند تنها بخشی از فعالیت های انسان دوستانه این مسجد بود. چون آنطور که به نظر می رسید خیرین این مسجد در تلاش اند تا هر آنچه که از دستشان بر می آید انجام بدهند. اما از آنجایی که این مسجد در یک منطقه تقریبا فقیرنشین قرار دارد تعداد نیازمندها زیاد و تعداد خیرین کم است. بنابراین کمک ها نیز محدود می شود و اینجا اولویت بندی است که حرف اول را می زند. بهتر است این گزارش را تا پایان بخوانید تا بدانید در این مسجد تا چه اندازه مهربانی موج می زند.

اتاقی برای نیازمندان

از همان زمان ورودمان به داخل مسجد گفتند حاج آقا اول کار مردم را راه می اندازد و بعد پاسخ سوالات ما را می دهد. ما هم پذیرفتیم و در همان دفتر به انتظار نشستیم که زن ها یک به یک وارد شدند. خانمی به همراه یکی از اهالی محل آمده بود اولین کسی است که نیازش را مطرح می کند و می گوید پدرش سال ها پیش فوت کرده و مادرش پیر و زمین گیر است. از طرف دیگر یک خواهر معلول هم دارد و حالا می خواهد با توجه به تمام این مشکلات ازدواج کند. اما چون توان پرداخت جهیزیه ندارد گفته است که عروسی نمی خواهد. با این حال برای آنکه فقط چند تکه مایحتاج اصلی زندگی را تهیه کند نیاز به کمک مالی دارد و برای همین به اینجا آمده است. آقای عبدالهی هم از او می خواهد گواهی فوت پدر، عقدنامه، استشهاد محلی، مهر شوارای شهر، نامه از بهزیستی یا کمیته امداد بیاورد تا با خیرین صحبت کند و اگر در توانشان بود چند قلم از جهزیه را عهده دار شوند. زن دیگری نسخه دارویش را آورده است تا حاج آقا عبدالهی طبق آن نسخه پول داروها را پرداخت کند. خانم دیگری که یک بچه کوچک هم دارد و فیش حقوقش را آورده که هفته ای ۱۲۰ هزار تومان حقوق می گیرد و از حاج آقا وام ۶۰۰ هزارتومانی می خواهد و تعهد می دهد هر ماه با پول یارانه اش قرضی که گرفته را پس بدهد. خانم دیگری به همراه دخترش آمده بود و می گفت که صاحب خانه جوابشان کرده است و به ۳ میلیون تومان وام احتیاج دارد. حاج آقا هم مانند خانم قبلی تعهد از آنها می گیرد و می گوید هر وقت یک خانه پیدا کردند پول پیش اش را برایشان واریز می کند...

کیسه های آبی و پول نان

حالا نوبت کیسه آبی هایی می رسد که آقای عبدالهی یک به یک از خانم ها می گیرد و سهم هر کدام که پول نان شان است را داخل کیسه ها می گذارد و به آنها می دهد. به برخی از آنها هم می گوید مقداری لباس در گوشه ای گذاشته اند که اگر به دردشان خورد می توانند بردارند. در نهایت هم وقت بدرقه کردن پول اندکی به آنها می دهد و می گوید کرایه راهتان باشد و آنها هم دعایش می کنند و می روند. ۳-۴ ساعتی به همین روال می گذرد و حاج آقا با حوصله و بدون آنکه خم به ابرو بیاورد کار یک به یک آنها را راه می اندازد و حتی در بین مرجعات حضوری به تلفن ها هم پاسخ می دهد و برخی از آنها که قرار است مستمری برایشان ریخته شود قول می دهد که تا شب پول را برایشان واریز می کند... حکایت کیسه های آبی را که می پرسیم آقای عبدالهی می گوید: «كیسه های آبی پول نان است. مردم كفاره هایی كه ما می دهند را اجازه داریم بین همین خانواده ها توزیع كنیم. به کسانی که این پول را می دهیم می خواهیم فقط با آن نان بخرند و نمی شود با این پول هیچ چیز دیگری خرید. به همین دلیل برای آنکه این پول با پول های دیگرشان قاطی نشود داخل كیسه می گذاریم و به هر خانواده بسته به تعدادشان که فرق می كند از ١٦-١٧ تا ٤٠-٤٥ هزارتومان پول نان داخل کیسه ها می گذاریم. با این کارلااقل می دانیم پول نان دارند. قبلا این پول را در پلاستیك می گذاشتم. چند ماه پیش یك خانوم وقتی پول نان را به او دادم كیسه ای درآورد و داخل آن گذاشت. من از این کارش خیلی خوشم آمد و گفت می تواند برای ما هم تهیه كند.»

فعالیت هایی فرارتر از سیسمونی

این داستان چند ساعت حضور ما در کنار حجت الاسلام محمود عبدالهی بود. در صورتی که تصورمان این بود مسجد سیدالشهدا تنها به نیازمندان سیسمونی می دهد؛ اما متوجه شدیم فعالیت آنها فراتر از این حرف هاست. بالاخره بعد از ساعت ها انتظار نوبت به ما می شود تا چند دقیقه ای با هم همکلام شویم تا از روند کار این مسجد اطلاعات بیشتری کسب کنیم. با وجود آنکه تصور می کردیم بعد از راه انداختن بیش از ۱۰ مراجعه کننده دیگر توان پاسخ دادن به سوالات ما را ندارد اما با همان انرژی اولیه به تک تک سوالاتمان جواب داد. آقای عبدالهی ۴۸ سال سن دارد و از سال ۸۴ بود که به عنوان امام جماعت مسجد سیدالشهدا کارش را در این منطقه آغار می کند. با وجود آنکه در ابتدا تصمیم داشت خیرین را برای تهیه سیسمونی زوج های نیازمند دور هم جمع کند اما به مرور زمان متوجه می شود این منطقه علاوه بر سیسمونی به کمک های دیگری هم نیاز دارد و باید حوزه فعالیتشان را گسترش بدهند: «قبل از اینكه به این مسجد بیایم در دانشگاه تربیت مدرس تدریس می کردم. در آنجا كارمندهای ضعیف، باغبان ها و شركتی ها می آمدند با من و امثال من درد و دل می كردند. چون مردم به روحانی به عنوان یك پناه نگاه می كنند و او را مورد اطمینان خودشان می دانند. در آنجا هم سعی می کردم به این دسته از افراد تا جایی که در توانم است کمک کنم. زمانی که کارم را در این مسجد آغاز کردم می دیدم که این منطقه، منطقه تقریبا محرومی است و نیازمندهای زیادی دارد. به همین دلیل تصمیم گرفتم در ابتدا خیرین را ترغیب کنم به زوج های جوان نیازمندی که صاحب اولاد شده اند کمک کنند. اما به مروز زمان دیدم مراجعات دیگری هم به ما می شود و نیازمندهایی هستند که کمک هایی فراتر از یک سیسمونی می خواهند. یا بیمار دارند، یا معلول در خانه دارند، یا صاحب خانه جوابشان کرده است، یا مطلقه هستند، یا همسر از کار افتاده یا فوت کرده دارند... دیدم شرایط چندان مساعد نیست. به همین دلیل کم کم تصمیم گرفتیم که فعالیت مان را فراتر از سیسمونی کنیم.»

از ۲۵ خانواده به ۱۴۰ خانواده رسیدیم

به گفته آقای عبدالهی جمع آوری خیرین در منطقه ای که خودش محروم است کار دشواری بود به همین دلیل ابتدا با ۲۵ خانواده شروع کردند: «خانواده های نیازمند زیاد بودند که نمی شد نسبت به درخواست هایشان بی تفاوت باشیم. از آنجایی که بودجه در اختیارمان محدود بود از خانواده ها مداركی می خواستیم تا دال بر حرف هایشان واقعا نیازمند باشند. بعد از تایید برای آنها تشكیل پرونده دادیم. در ماه های رمضان و ایام عید آذوقه ای برای آنها تدارك می دادیم. به تعداد محدود كسانی كه جهزیه نیاز داشتند هم حمایت کردیم.» زمانی فعاایت آنها گسترش پیدا کرد که خیری پیدا شد و گفت می خواهد به ۶۰ نفر در ایام ماه مبارک رمضان سید غذایی بدهد: «یك مدت بعد بنده خدایی آمد و به من گفت می خواهد برای ماه رمضان ٦٠ سبد غذایی به خانواده های نیازمند بدهد. وقتی ایشان این موضوع را با من مطرح كرد خیلی خوشحال شدیم. ٢٥ خانواده که پرونده داشتند و آنها را به خوبی می شناختیم. مطمئن بودم باقی را هم می توانیم پیدا كنیم. چون این محل، از نظر مالی یك محل ضعیف است. با یكی از شورایاری های محله آشنا بودم و به ایشان گفتم هر خانواده نیازمندی كه در محل می شناسد را معرفی كند تا سبدغذایی كه این خیر قصد دارد بدهد را بین این افراد تقسیم كنیم. ایشان هم یك لیست تهیه كرد كه حتی از ٦٠ خانواده هم بالا زد و مجبور شدیم از دوستان دیگر كمك بگیریم تا این سبدها را به ٨٠ تا برسانیم.» همین اتفاق موجب شد تا کار آنها نیز گسترش پیدا کند و با خانواده های نیازمند بیشتری ارتباط بگیرند: «این لیست برای ما پایه شد كه از طریق آنها با خانواده های نیازمند دیگر هم آشنا شویم. لیست به ١٤٠ خانواده هم رسید.»

۴۰۰ خانواده نیازمند داریم اما به ۱۲۰ نفر می شود کمک کنیم

مشکلی که آقای عبدالهی به آن اشاره می کند این است که تعداد خیرها از تعداد نیازمندها بسیار کم تر است و به همین دلیل آنها مجبور هستند در بین نیازمندها اولویت بندی کنند تا به کسانی که نیازمندتر هستند، زودتر کمک رسانی شود: «اولویت بیشتر برای خانواده هایی که سرپرست زمین گیر و از كار افتاده دارند معلول و بیمار دارند است. همچنین خانواده هایی که به دلایل مختلف جدا شده اند را تحت پوشش قرار دادیم تا به مناسبت هایی مانند شب عید، ماه رمضان، جشن غدیر، نیمه شعبان و...طوری برنامه ریزی کنیم تا هر فصل یعنی سالی چهار بار آذوقه هایی كه بسته های كاملی هستند را در اختیار این دسته از خانواده ها قرار بدهیم. همین فعالیت ها موجب شد تا مراجعات زیاد شود اولویت بندی كردیم. اما تمام تلاشمان این است تا کسی دست خالی از مسجد بیرون نرود. متاسفانه زنانی کهبه ما مراجعه می کنند اکثرا سواد و توان لازم برای کار کردن ندارند برای همین چاره ای ندارند جز اینکه کمک بگیرند.» با وجود آنکه در حال حاضر آمار خانواده های نیازمندی که مسجد سیدالشهدا سعی کرده تحت پوشش خود قرار دهد به ۴۰۰ خانواده می رسد اما هر با ر درنهایت می توانند به ۱۱۰ تا ۱۲۰ نفر طبق اولویت بندی هایی که می کنند کمک رسانی کنند: «ما نمی توانیم به هر ۴۰۰ نفر کمک کنیم.»

خیرهای این منطقه توان کمک زیاد ندارند

از خیرها که سوال می کنیم آقای عبدالهی می گویند خیلی متغیر هستند و خیر ثابت هم خیلی کم دارند و برخی از آنها تنهادر توانشان هست که پولی به نیازمندها قرض بدهند و کم کم به صورت اقساطی از آنها پس بگیرند: «برخی از خیرها فقط یك بار آن هم به شکل موردی كمك می كنند. بعضی ها پای ثابت هستند اما همیشه دست و بالشان برای كمك كردن باز نیست. به تعداد نیازمندهایی كه داریم خیرها خیلی کم هستند. برای همین همه تقاضاها را نمی توانیم برآورده کنیم. كسی كه اثاثش بیرون است كسی كه بخاری ندارد و در بیمارستان دچار كمبود پول شده در اولیت های اصلی ما قرار دارند. یا این وجود تمام تلاشمان این است که شرمنده کسی نشویم. البته مساجد بزرگ كه موقوفات قوی دارند یا در محله ای هستند كه افراد متول زیادی در آن یافت می شود آنها هم كمك های زیادی می كنند اما مسجدی مانند این مسجد كه در یك منطقه تقریبا كارگر نشین قرار دارد طبیعتا میزان خیرها هم كم می شود. با اینكه كمك می كنند اما مبالغ كم است و تلاش می كنیم با ارتباط هایی كه داریم پرونده ها را به كسانی كه تمایل دارند كمك كنند نشان بدهیم و خوشبختانه خیرینی را از این طریق توانسته ایم جذب كنیم. به عنوان مثال کسی راداریم که به ١٤-١٥ نفر از این خانواده ها به شكل شخصی ماه به ماه پول واریز می كند.»

کارت یارانه گشایش گر بسیاری از نیازمندان

البته کمک هایی دیگری هم از طریق خیرین صورت می گیرد که به صورت بلاعوض نیست و تنها ضامن پس دادن این پول کارت های یارانه آنهاست: «بخشی از كمك هایی كه می كنیم هم به شكل بلاعوض نیست و مجبوریم وام بدهیم و تنها چیزی كه می توانند گرو بگذارند كارت عابربانكشان است که درآن پول یارانه شام واریز می شود. هیچ كسی وجود ندارد كه ضمانتشان كنند. با خیرین صحبت كردیم اگر پول بلاعوض ندارید پولی كه در توان دارید قرض بدهید و ماه به ماه از طریق كارت یارانه آنها پرداخت می كنیم. كارت یارانه برای این افراد نیازمند خیلی گشایش گر است و واقعا حذف یارانه ها بخش زیادی از این جامعه را آسیب می زند و مسئولان باید خیلی حواسشان به این موضوع جمع باشد.» او به این نکته اشاره می کند که خودش آنقدر درآمد ندارد که بتواند از طریق درآمد خود کمک کند اما سعی می کند به عنوان واسطه کمک های مردمی را به نیازمندان برساند: «درآمد من از طریق مسجد و سخنرانی است. از زمانی که به این مسجد آمده ام و به کارهای مردم رسیدگی می کنم فرصتی برای تدریس کردن ندارم. به همین دلیل توانی كه بتوانم از هزینه شخصی به این افراد نیازمند كمك كنم ندارم. با این حال پیغمبر خدا گفته است كار خیر اگر صد دست هم بگردد همه آنها مانند دست اول ثواب خواهند برد.  من هم سعی می کنم واسطه ای باشم تا خیرین را به نیازمندان واقعی برسانم.»