کرج، ایران کوچک

به گزارش بزنیم بیرون ،

شهرستان کرج از شمال به استان مازندران ، از جنوب به شهرستان شهریار و استان مرکزی ، از غرب به شهرستان ساوجبلاغ و استان قزوین و از شرق به شهرستان محدود استدر فرهنگ نفیسی کرج به معنی گوی ، گریبان ، چاک و شکاف آمده و آن رودخانه ایست که در کوه های شمال غربی ری جای می شود و بلوک شهریار و ساوجبلاغ را مشروب می سازد و نام دهی است در کنار این رودخانه پادشاهان قاجار در آنجا بناها و قصرهای عالیه بر پا نموده اند. همچنین در کتب مختلف آمده ، لفظ کرج از کلمه کرژ به معنی کوهپایه است.

این شهرستان تا سال 1368 دارای چند بخش شامل : مرکزی ، شهریار ، رباط کریم و طالقان و اشتهارد بود ، ولی پس از تبدیل بخش های شهریار و رباط کریم و ساوجبلاغ به شهرستان چهار بخش از آن جدا گردید و هم اکنون شامل سه بخش مرکزی ، آسارا واشتهارد و هفت دهتان است. بخش مرکزی با 4 دهستان به نام های : کمال آباد ، گرمدره از تونل کندوان تا (ماهدشت) یا مردآباد یا همان شاهدشت قدیم و بالاخره دهستان محمدآباد را شامل می شود. بخش آسارا با سه دهستان به نام های نسا ، آسارا ، و آدران و بخش اشتهارد که از احمد آباد تا مرادتپه ادامه دارد ، تنها یک دهستان به نام پلنگ آباد (رحمانیه) دارد.

شهر کرج مرکز شهرستان کرج با 162 کیلومتر مربع وسعت در 35 کیلومتری غرب تهران و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز قرار گرفته است. کرج از شهرهای بزرگ و پر جمعیت ایران است و از این نظر جزو 5 کلانشهر اول ایران محسوب می شود.

کرج ، از دوران پیش از تاریخ و باستان نیز سرزمینی پر جاذبه و مرکز آب و آبادانی بودهاست. استعدادهای طبیعی و منابع آبی فراوان سلسله جبال البرز ، همچنین خاک حاصلخیز دامنه های البرز و دشت منتهی به آن برای اجتماعات بشری مناسب بوده است و دیلیل آن آثار باستانی ارزشمندی است که در گوشه و کنار این جلگه وسیع و در حاشیه راه های ارتباطی کهن قابل مشاهده است.

تپه های آق تپه ، مراد تپه و تپه مردآباد ، قلعه های تاریخی تنگ کسیل و شهرستانک و آثار دوران اسلامی همچون برج میدانک مغولی ، پل و کاروانسرای شاه عباسی کرج ، کاخ های قاجاری و کاخ های پهلوی حکایت از استقرارهای پی در پی در این منطقه در طول تاریخ دارد.

اطلاعات موجود حاکی از آن است که کرج مدتی جزو مازندران و زمانی قسمتی از ری بوده است و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب می شده است. تا پیش از حمله مغول رفت و آمد کاروان ها بیشتر از راهی بوده که از طریق سگرآباد و شهریار به ری می رفته است. از این دوره به بعد قزوین –کرج –ری به راه قبلی ترجیح داده شده است. و از این تاریخ کرج مورد توجه قرار می گیرد امام اهمیت کرج در دوره صفوی به دلیل قرار گرفتن بر سر راه قزوین به تهران و تبریز بیشتر شده و کاروانسراها ، پل ها و قلعه های ایجاد شده در حاشیه این جاده به آن هویت بخشیده است.

از مورخین معتبری که از کرج یاد کرده ، مقدسی است. وی در سده چهارم هجری قمری از کرج به عنوان یکی از روستاهای ری نام برده است. در آغاز سده هفتم هجری قمری یاقوت حموی نیز کرج را تابع ری دانسته است.

حمدالله مستوفی در سده هشتم هجری قمری کن و کرج را از ولایات تابع طالقان بر شمرده و در ذکر رودخانه های عراق عجماز کوهرود نام می برد که ویژگی های آن به طور دقیق قابل تطبیق بر روی رودخانه کرج است.

در سده های میانه اسلام و پس از آن به ویژه در عهد آخرین پادشاهان صفوی که تهران مقر حکومتی دربار می شود ، مسیر قزوین –کرج –تهران مورد توجه قرار می گیرد و به احتمالفراوان کاروانسرای صفوی کرج قابل انتساب به همین دوره است.

آبادانی و توسه کرج در دوره قاجار و پس از آن صورت گرفت. کاخ سلیمانیه نیز در این دوره به دستور فتحعلی شاه در آنجا ساخته شد.

در این شهرستان آثار تاریخی بسیاری وجود دارد. در حوزه فرمانداری کرج بیش از 100 اثر با ارزش فرهنگی ، تاریخی و هنری شناسایی شده است.

کاخ سلیمانیه / برج کردان / برج میدانک / بقایای آتشکده سنگی تخت رستم / کاخ شهرستانک / برج سنگ گچسر / دختر قلعه / قلعه صمصام / قلعه وکیل / حمام مصباح / حمام هلجرد / پل شاه عباسی / پل دختر / پل رودشور / پل کردان / کاروانسرای شاه عباسی / کاروانسرای ینگه امام / چشمه گله کیله / چشمه وله / چشمه شاهدشت / آبشار پیچه آدران / غار یخ مراد / دریاچه سد امیر کبیر / مسجد هلجرد / اماکن مذهبی / امازاده رحمن و زید / امامزاده احمد و محمود / امامزاده جعفر / امامزاده حسن / امامزاده موسی / امامزاده هادی –علی نقی / بقعه شاهزاده سلمان از مهمترین دیدنی های گردشگری این شهرستان هستند. دانشکده کشاورزی کرج (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران) بهعنوان یکی از غنی ترین قطب های علمی کشاورزی و مجموعه آموزش عالی در این رشته به شمار می رود که جزو آثار تاریخی و طبیعی کرج در فهرست آثار ملی به شماره 14665 در تاریخ 16/12/1384 به ثبت رسیده است. پیشینه تاسیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به سال 1302 و تاسیس مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی در کرج می رسد. این مدرسه بعد از 17 سال فعالیت در زمینه علوم کشاورزی ، در سال 1319 به دانشکده تبدیل و در سال 1328 به عنوانیکی از دانشکده های دانشگاه تهران به رسمیت شناخته شد. اکنون در این دانشکده حدود چهار هزار دانشجو در 91 رشته و گرایش تحصیلی مشغول فعالیت هستند.

این دانشکده دارای شش دپارتمان و یک مرکز تحقیقات بین المللی همزیستی با کویر است.

بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری گوناگون از جمله کاخ سلیمانیه ، موزه جانور شناسی و آرامگاه مرحوم استاد کریم ساعی ، مؤسس نخستین تشکیلات جنگلبانی کشور در این دانشکده واقع است.

تمام محدوده دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در این شهرستان جزو آثار ملی است. حتی درختان این دانشکده نیز به عنوان آثار ملی ثبت شده است.