گزارشی از زندگی سیک ها در سیستان و بلوچستان/ عبادتگاهی متفاوت به نام گودواره

به گزارش بزنیم بیرون ، حدود یک قرن پیش گروهی از مردم هند موسوم به «سیک» در پی کسب و کار و تجارت وارد مرزهای شرقی ایران شدند.
قصه ورود اولین مهاجران به ایران از زمان احداث خط آهن پس از جنگ جهانی دوم است که باعث تسهیل در راه ارتباطی ایران با هند شد. از طرفی قصه تغییر نام دزداب توسط اولین شاه پهلوی که در بازدید خود از این منطقه وقتی پوشش ظاهری مردم که همه دارای ریش و عمامه بودند را دید به گمان اینکه آنها مسلمان هستند، این شهر را «زاهدان» به معنی «محل زاهدها» نامگذاری کرد؛ این عوامل همه نشان از آن داردکه سیك ها میهمانان قدیمی این مرز و بوم هستند که از زمان بوجود آمدن شهر زاهدان ساكن این شهر بوده اند و به نوعی ساكنان اولیه زاهدان هم به شمار می آیند.
بنای ساختمان گودواره زاهدان در سال 1302، توسط سیک های مهاجر و مقیم زاهدان شكل گرفت و بعدها قسمت هایی به آن اضافه و نو سازی گردید. همچنین در زاهدان محلی بنام سیک سوزی وجود دارد كه مردگان خود را در آنجا می سوزانند، خاكستر آن را در معبد می برند و مراسم پایانی عزاداری خود را در معبد یا گودواره انجام می دهند.

سیک ها در همان سال های اولیه سکونت خود در زاهدان اقدام به ساخت معبد( گودواره) کردند. در واقع گودواره پایگاه اصلی و منحصر به فرد مراسم دینی، جشن ها و سوگوار های مذهبی آنهاست و از آنجایی که ازدواج در آیین سیک ها صورتی مذهبی و مقدس به خود گرفته است، تشریفات مربوط به آن نیز در گودواره انجام می شود.
این مهاجران در زاهدان تحت فرمان انگلیسی ها مسئول نگهداری آذوقه ای بوده اند كه از هند به دزداب ارسال می شد. از طرفی بعضی از آنها در كنار این شغل به فروش لوازم یدكی برای خودروهای عبوری و مواد غذایی برای كارگران راه آهن و بعضی از ساكنان محلی نیز می پرداختند.
ابتدا سیک ها در اطراف خط آهن چادر می زدند و چندین ماه همان جا زندگی می کردند اما با شروع سیلاب های فصلی که مانع زندگی آنها شد به دنبال تپه ای گشتند و تپه تراورسای راه آهن ابتدایی ترین مکان برای ساخت خانه های آنها بود.
هم اکنون گودواره سیک ها با یک قرن قدمت هنوز هم پابرجاست و مردم با وجود جمعیت کم در آنجا به اجرای مناسک مذهبی می پردازند. آنها در یک منطقه متمرکز سکونت داشته و هنوز هم به همان شکل، معبد، مدرسه ی هندی ها، کنسولگری هند، محل کسب و کارشان و محل سکونت شان در محله سیک ها در محدوده تقاطع خیابان امام خمینی(ره) و خیابان آیت الله کفعمی امروزی قرار دارد.
زندگی صلح آمیز مردم ایران با سیک ها موضوعی است که با گذشت یک قرن از آن همه به نیکی یاد می کنند. اگر چه سیک ها دارای اجتماعات منظم فرهنگی و دینی مخصوص خود هستند و به عنوان یک اقلیت مورد شناسایی قرار نگرفته اند اما بسیاری از حقوق اقلیت ها از جمله آزادی های مذهبی را دارا هستند و تا اکنون هیچ گونه اعتراضی نسبت به تضییع حقوق خود بیان نکرده اند و همه افراد در مجاورت هم از هر قوم و مذهبی بدون احساس حقارت یا عدم برابری با ارج نهادن به شان والای یکدیگر در زاهدان زندگی می کنند.