گشتی کوتاه در موزه گرمابه پهنه سمنان

به گزارش بزنیم بیرون ، محمد حسن خان صنیع‌الدوله از مورخان دوره قاجاریه از این حمام دیدن کرده و متن کتیبه سر در حمام را در کتاب « مطلع الشمس» آورده است، به استناد این کتیبه، حمام مورد بحث در ماه شوال سال ۸۵۶ ه.ق در عهد سلطنت میرزا ابوالقاسم بابرخان، پادشاه دوره تیموریان و به دستور وزیرش خواجه غیاث‌الدین محمد بن خواجه تاج‌الدین بهرام سمنانی ساخته شده است.

در طی سالها این بنا بارها مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته تا اینکه نهایتأ در سال ۱۳۵۵ طی شماره ۱۰۲۲ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.

حمام پهنه به مساحت تقریبی ۱۰۰۰ متر مربع در شمال غربی تکیه پهنه ساخته و دو در ورودی آن برای ورود آقایان و خانم ها پیش بینی گردیده است. در مردانه که دارای دو صفه می باشد از سه طرف دارای کاشیکاری است در بالای در کتیبه‌ای از کاشی به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی وجود دارد و در بالای آن علامت شیر و خورشید با کاشی‌های زرد رنگ در دولچک و به صورت یک نیم دایره قرار دارد. در دو طرف در تصویر دو سرباز قاجار کاشی‌کاری شده است که در آن جمله «عمل زین‌العابدین سمنان ۱۳۳۰» به چشم می‌خورد.

حمام پهنه در تاریخ ۱۳۷۳ بعد از یک سری مرمت و بازسازی تبدیل به موزه باستان شناسی و مردم شناسی شد. در ابتدای ورودی موزه سمنان به یک هشتی می‌رسیم که در آن علاوه بر فروش بلیط، عرضه بروشور و نیز دیگر تولیدات فرهنگی و انتشارات صورت می‌پذیرد، در ادامه مسیر فضای مربع شکلی با ابعاد تقریبی ۸ متر در ۸ متر قرار دارد که به وسیله طاق‌های ضربی موزون و عریضی مسقف شده است و در میان آن یک آبنمای زیبا به همراه کاشی‌کاری‌های متنوع است.

از این قسمت در مواقعی که نمایشگاهی موقت در محل موزه دایر است، به عنوان فضای نمایشگاهی استفاده می‌شود. در ادامه بعد از گذشتن از یک راهروی باریک و یک هشتی به صحن بزرگ گرمابه که سالن اصلی موزه است، می‌رسیم.

این قسمت خود دارای چند قسمت جدا است. در یکی از غرفه های متصل به صحن اصلی شاخص‌ترین عنصر موزه‌ی سمنان که اسکلت ۴۰۰۰ ساله بدست آمده از تپه حصار دامغان می باشد قرار دارد.

این اسکلت که مربوط به یک زن باردار است به شکل کاملأ دست نخورده از محل حفاری در تپه حصار به این مکان منتقل یافته است. در کنار آن اشیاء و لوازمی به چشم می خورد که در هنگام مرگ کنار متوفی قرار داده‌اند هدف اصلی از نمایش این اسکلت نشان دادن شیوه تدوین در هزاره دوم پیش از میلاد در بخش فلات مرکزی ایران است. این اسکلت با ضمائم آن در یک محفظه مکعبی شیشه‌ای قرار گرفته است.

در ویترین دیگری در ادامه مسیر اشیایی از جنس سفال خاکستری مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد متعلق به تپه حصار قرار دارد، این اشیاء شامل کاسه، آبریز و ظروف آیینی دیگر است. از دیگر آثار سفالین موجود در موزه ظروف بدست آمده از منطقه خطیر کوه سمنان است که مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است.

در ویترین‌های بعدی اشیاء دوران اسلامی شامل ظروف لعابدار و دیگر ظروف مربوط به تپه‌های تاریخی استان سمنان دیده می‌شود.

در بخش مردم شناسی موزه گرمابه پهنه که در انتهای موزه و در یک هشتی واقع شده است، اشیاء مختلف مردم شناسی از جمله زینت آلات سنتی زنان عشایر استان سمنان قرار دارد‌. پس از آن وسایل و آلات روشنایی وجود دارد در ویترین دیگر ابزار و وسایل اعتقادی و پیشگویی مثل رمل‌ مهره‌های شانس و… دیده شده است، در ویترین انتهایی ابزار و آلات استعمال دخانیات مثل چپق، دسته چپق، سرچپق کیسه توتون و … دیده می‌شود.

بیشتر بازدید‌کنندگان کسانی هستند که در ادامه راسته بازار اصلی شهر به سردر موزه رسیدند و اصلی‌ترین مخاطبان موزه سمنان دانشجویان رشته‌های مختلف در سطح استان و کشور هستند که برای تکمیل پروژه‌های تحصیلی به مکان موزه مراجعه می‌کنند.

ساعت کار موزه سمنان در فصول بهار و تابستان از ۹ صبح الی ۱۳ و ۱۶ بعد ازظهر الی ۱۹ است.