عمارت و باغ امیر

این بنا در طول تاریخ محل آمد و شد و استقرار پادشاهان، سیاستمداران، علما و افراد مختلفی بوده است که در ذیل به برخی از آنان اشاره خواهیم کرد :

1- محل جلسات سران مشروطه سمنان 1285 خورشیدی

2- تردد احمد قوام قبل از نخست وزیری 1300 خورشیدی

3- ترددکلنل محمد تقی خان پسیان 1300 خورشیدی

4- تردد و بیتوته رضا شاه 1317خورشیدی

5- پایگاه ومحل استقرار افسران ارتش روس بین سالهای 1320 تا 1326 خورشیدی

6- تردد احمد قوام بعد از نخست وزیری 1331 خورشیدی

7- محل تشکیل جلسات مذهبی بر علیه حکومت وقت توسط علامه حائری

8- تفرجگاه مردم سمنان در ایام عید و بخصوص 13 نوروز

از ساعت 9 صبح تا ساعت 9 شب، امکان بازدید از این جاذبه فراهم است.

عمارت باغ امیر شامل بخش‌هایی همچون:

بخش چاپ : که در آن دستگاه چاپی به‌نام لترپرس که ساخت آلمان است به معرض نمایش گذاشته شده، این دستگاه به‌عنوان اولین و قدیمی ترین دستگاه چاپ سمنان بوده، که تاریخ ساخت آن 1931 میلادی برابر با 1309 خورشیدی است. علاوه بر دستگاه چاپ تعداد زیادی از گراور و کلیشه نیز در معرض دید عموم قرار گرفته، این دستگاه به همراه یک گارسه حروف و تعدادی ازکلیشه توسط حاج عباس مشیری که انسان فرهیخته، فرهنگی است به موزه سمنان اهدا شده.

بخش رادیو : در این بخش بازدیدکنندگان با تعداد زیادی رادیو لامپی و قدیمی از جمله رادیو نفتی، رادیو سکه‌ای، رادیویی که مردم حوادث جنگ جهانی دوم را از طریق آن گوش  می‌کردند آشنا خواهندشد. این مجموعه زیبا و دیدنی از رادیو‌ها با مارک‌های مختلف که توسط کشورهای متعدد ساخته شده و در طی سالیان متمادی پیام‌آور شادی‌ها، اخبار، حوادث و...برای مردم سمنان بوده است.

بخش تلفن و مخابرات: در این بخش بالغ بر 35 دستگاه تلفن با برندهای متعدد و مختلف اعم از دستگاه مورس، تلفن‌های هندلی و تلفن‌های قدیمی، تلفن صحرایی و جنگی که در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می‌گرفته و اولین دستگاه تلفکس که در سمنان موجود بوده آشنا خواهید شد.

بخش آب: در این بخش با چندین تلمبه آب که در گذشته‌های دور در سمنان مورد استفاده قرار می‌گرفته، همچنین بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان بطول 6 متر، و شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی آشنا خواهید شد.

اتاق نشیمن: در این اتاق عناصر و المانهایی از قبیل کرسی، رادیو، یخچال نفتی، سماور ذغالی و ماکت زن و مرد و... قرار گرفته است.

بخش اسناد: بالغ بر 100 سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. اسنادی چون : کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال 1331، بروشور تبلیغاتی دکتر روحانی زمانی که کاندید نمایندگی مردم سمنان بوده و... را مشاهده خواهید کرد.

بخش سینما و عکس: که در آن دستگاه‌های پروژکتور 35 ، 16 ، و 8 میلی متری  و چندین مدل دستگاه آگراندیسمان، دوربین فیلمبرداری و عکاسی قدیمی، دستگاه‌های متعدد اسلایدو عکس‌‌هایی قدیمی و ....به معرض نمایش گذاشته شده است.

بخش موسیقی: در این بخش ابزار و ادواتی که به پخش موسیقی می پرداختند، از قبیل نخستین دستگاه پخش موسیقی در دنیا با صفحات پولیفون، دستگاه موزیکال قاجاری معلق به دوران حکومت مظفرالدین شاه قاجار، دستگاه فونوگراف که توسط کمپانی ادیسون در سال 1898 ساخته شده است، گرامافون، گرام، ریل، دک و... نگهداری می‌شود.

بخش مطبخ: در آن ِالمانها و عناصری همچون سنگ آسیاب دستی، هاون سنگی، قپان، وسایل اوزان، تنورپخت نان و... قرار دارد.

در نزدیکی این جاذبه، قلعه پاچنار، خانه طاهری، موزه گرمابه پهنه، عمارت و باغ امیر، موزه مهر و سکه کومش و موزه تاریخ شهر سمنان قرار دارد به شما پیشنهاد می‌کنیم از این جاذبه‌ها نیز بازدید کنید.

علاوه بر بخش های عنوان شده؛ در این عمارت مجموعه‌هایی مانند ابزار سلمانی، خطاطی، حجامت و دستگاه بستنی‌ساز مربوط به یک قرن پیش، ساعت ورود و خروج مربوط به 80 سال قبل، ساعت روز کوک، هفته کوک، ماه کوک و سال کوک، ساعت اره‌ای متعلق به سال 1750 میلادی، ساعت کوکو، ساعت گلابی، اتوی نفتی، ست کامل لباس شهربانی قدیم، کوچک‌ترین چرخ خیاطی کمپانی سینگر، اشیا و ابزارهایی که از تجاوز ارتش سرخ در سمنان حد فاصل سال‌های 1320 تا 1326 باقی مانده؛ برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته شده است.

قدمت این بنا به اواخر حکومت قاجار بازمی‌گردد. بنای فوق بین سال‌های  ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ توسط استاد معمار باشی و به‌ دستور و هزینه صاحب بنا حاج میرزا آقا فامیلی احداث شده است. علت نام‌گذاری این عمارت به دلیل همجواری با باغ امیر اعظم، مشهورترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده که در سال ۱۲۹۵ هجری شمسی به ضرب گلوله کشته شد.

فرهادخان قاجار و بعدتر امیرخان سردار(حاکم خور و سمنان) مالک خانه‌باغ بوده‌اند. امروز مالکیت آن در اختیار شهرداری سمنان است و بخشی از مالکیت بنای سردر در اختیار آقای هرمز فامیلی است. قسمت باغ این بنا نیز تفکیک شده و مالک خصوصی دارد.

این اثر در تاریخ ۹ آبان ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

با بازدید از این جاذبه شاهد ستون‌های گچی با تزئینات جالبی هستید که این ستون‌ها از داخل چوبی هستند تا سازه سقف را نگه‌دارند و تزئینات گچی زیبایی که جلوه‌ی خاصی به بنا بخشیده است. مصالح به‌کار رفته در بنا آجر، خشت، گچ و چوب است.
از ویژگی‌ها و تزئینات عمارت می‌توان به سرستون‌های کرنتی، هره‌چینی بالای طاق‌نماها، آرایه‌های گچی بالای دیوار اتا‌ق‌ها، هورنوهای داخل اتاق‌ها و گره‌چینی‌های چوبی سقف و … اشاره کرد.

با توجه به سرپوشیده بودن موزه مشکلی بابت شرایط آب و هوایی وجود ندارد و تمامی فصول سال برای بازدید مناسب است.