موزه شاهچراغ (ع)

موزه آستان مقدس حضرت شاهچراغ (ع)، از فاخرترین موزه های جنوب کشور، از آثار و منابعی نگهداری می کند که به دوره های پیش از تاریخی تا دوران معاصر بر می گردد. اشیاء موجود در این مجموعه بالغ بر هشت هزار شی و بیش از سه هزار نسخه خطی و سند قدیمی را شامل می شود که بعد از عبور مراحل تخصصی به صورت گردشی در معرض نمایش قرار می گیرد.

موزه شاهچراغ در 30 آبان 1344 هجری شمسی افتتاح شد که در سال های اول تاسیس موزه روزهای پنج شنبه برای بازدید از این موزه در نظر گرفته شده بود. این موزه در ابتدا در فضای کوچکی بود که در حال حاضر به ورودی خواهران به حرم مطهر است.

سال های بعد از انقلاب به دلیل ارزش تاریخی و فرهنگی این موزه تصمیم بر این گرفته شد تا در 1363 ه.ش چند اتاق در ضلع شمالی صحن را تبدیل به تبدیل به سالنی برای به نمایش گذاشتن آثار کردند.

در موزه و خزانه این مجموعه فرهنگی، بالغ بر چهار هزار شیء با ارزش تاریخی و فرهنگی نگهداری می شود که در وسعت موجود نزدیک به ششصد اثر در معرض دید و پژوهش علاقه مندان، محققان و دانشجویان قرار دارد.

این اشیاء که همگی بصورت وقف، اهدا و نذر بوده، از لحاظ قدمت از دوران های بسیار کهن تاریخی، شروع و تا زمان معاصر (قاجار و پهلوی) ادامه دارد.

این موزه شامل اشیا زیر می شود:

• مجموعه اشیاء سفالی: این مجموعه ارزشمند قدیمی شامل حدود ٦٠٠ قطعه می باشد که تقریبأ ١٠٠ قطعه از آنها در معرض نمایش قرار دارد. شاخص ترین آنها ١٢ قطعه پیکرک سفالی،٣٠٠ قطعه سفال موسوم به کوزه مخروطی شکل در ابعاد مختلف از مناطق جنوبی کشور، قمقمه اشکانی، پیه سوز، خمره های لبه دار و... است.

• مجموعه اشیا فلزی: این مجموعه شامل سلاح های جنگی و شمشیرهایی مربوط به دوران ولایت شاه عباس صفوی و سلسله قاجار، گلدان های فلزی و مینا کاری (مسطح و برجسته) عمومأ مربوط به دوران قاجاریه، سقاخانه برنجی قاجار، چاقوهای طلاکوب، شمعدان، زیورآلات و... است.

مجموعه مسکوکات: این مجموعه بسیار ارزشمند شامل چهارصد عدد سکه، از دوران های اشکانی و ساسانی به بعد می باشد. مجموعه نسخ خطی و اسناد موقوفات حرم مطهر: این مجموعه تاریخی با موضوعات قرآن، ادعیه، کتب ادبی و علمی، وقف نامه ها، دیگر آثار موجود در موزه حرم مطهر را تشکیل می دهد.

• آثار شهید دستغیب: بخشی از فضای موزه به آثاری از شهید محراب – حضرت آیت الله سید عبدالحسین دستغیب اختصاص یافته که مبین مبارزات سیاسی و فعالیت های فرهنگی و اجتماعی آن شهید بزرگوار است که در معرض دید عموم قرار گرفته است.

دیگر اشیا ارزشمند موزه: دو لنگه درب نقره ای اهدایی توسط یمین الدوله فرزند ناصرالدین شاه قاجار به آستان مقدس که از چوب گردو و روکش نقره با ارتفاع سه متر و عرض دومتر ساخته شده و در حاشیه هر یک از لنگه های دو درب دوازده بیت اشعار مرحوم احمد وصال متخلص به وقار شیرازی «پسر ارشد وصال شیرازی» با خط نستعلیق به رنگ آبی مینا کاری شده است.

معجر قدیمی مرقد مطهر حضرت سید میر محمد بن موسی الکاظم (ع) که جنس آن از چوب و در ابعادی حدود ٨٠ سانتی متر در ٢ متر ساخته شده است که علاوه بر اسامی دوازده امام(ع)، نام تنی چند از اولیاء، با خط ثلث روی سطوح چهارگانه با مشبک های چوبی شش ضلعی آراسته شده است که از این فهرست می توان به بایزید بسطامی، ابراهیم ادهم، شاه شجاع کرمانی، عمار یاسر و ... اشاره کرد.

درب خاتم حرم مطهر حضرت احمد بن موسی به ابعاد ٢٠٣٠*١٠٤٠ که هر لنگه دارای ٣ قاب می باشد - دو قاب مربع و یک قاب مربع مستطیل - که با رنگ های زیبای فیروزه ای و مخلوطی از استخوانی، سیم و فویل تزیین گردیده است. این درب، قبل از درب مینا و درب طلای کنونی، در قسمت ورودی حرم مطهر حضرت شاهچراغ نصب بوده و مربوط به حدود ١٥٠ سال پیش است. دو جلد قرآن که هر کدام حاوی ١٥ جزء آیات الهی است و با خط نسخ و بر روی کاغذ خان بالغ به رشته تحریر درآمده و از قدمتی ٨٠٠ ساله برخوردار است، نیز در زمره آثار گرانبهایی می باشد که در موزه حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) نگهداری می شود.

بازدید از این موزه برای دانشجویان مرتبط، کودکان زیر ده سال، دارندگان کارت منزلت، سازمان های همکار و خانواده شهدا، جانبازان و ایثارگران رایگان است و بازديد به صورت گروه های خاص با نامه نگاری و هماهنگی قبلی به صورت نیم بها است.

این موزه امکاناتی مانند کتابخانه تخصصی و مرکز پژوهشی آستان مقدس احمدی و محمدی (ع) را برخوردار است.

با توجه به وضعيت آب و هوایی استان شيراز، فصل بهار و خصوصا ارديبهشت، مناسب ترين زمان برای بازديد از اين جاذبه است.