جزیره بوموسو (جزیره ابوموسی)

جزیره ابوموسی نزدیک ترین پهنه خشکی از خاک ایران به خط استوا است که آب و هوای مرطوب و گرمتری دارد. در جزيره ابوموسی باغ‌های پراكنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است. درختان و درختچه های جنگلی اين جزيره را تاغ، كنار، چيرغ و سمر تشكيل مي‌دهد. سواحل زيباي خليج فارس و غروب هاي رويايي آن مهم ترين جاذبه ‌ي شهرستان ابوموسي را تشكيل مي‌دهد.

در جزيره بوموسی معدن اكسيد سرخ آهن و نفت وجود دارد. نفت اين جزيره، كه به ميدان مبارك، در بخش دريايی خاور جزيره محدود است، از نظر گونه و كيفيت، بهترين نفت در خليج فارس شناخته شده است.

منابع نفت جزيره سوری كه نقش مهمی در صادرات نفتی كشور دارد را می توان از مهمترين منابع زير زمينی اين شهرستان نام برد. كشاورزي و دام‌داري به مفهومي كه براي اقتصاد اين منطقه تعيين كننده باشد در اين جزيره وجود ندارد و ساكنان اين جزيره بيش تر به ماهي‌گيري اشتغال دارند. در جزيره بوموسی باغ های پراكنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است.

ابوموسی از ديرباز تا كنون به نام های بوموسی، بابا موسی، بوموف، ابوموسی و گپ سبزو خوانده شده است. واژه بوموسی از دو پاره « بو» و «موسی» تشكيل شده است، كه« بو » به معنی رايحه می باشد و كوتاه شده آن، « بود»، « باشد»، « باشيم» و « بوم» است. «بوم» به معنی جا، مقام، منزل، ماوا، و سرزمين است و «موسی» هم نام شخص است و بوموسی، يعنی سرزمين موسی.

بنابراين می توان گفت كه پيش از اسلام، شخص ايرانی الاصل سرشناسی به نام موسی، در اين جزيره زندگی می كرده و شايد هم حكومت می نموده و نام جزيره از نام او گرفته شده و به « بوموسی » يا سرزمين موسی سرشناس شده است. با توجه به آن چه گفته شد، به نظر می رسد نام اين جزيره، در اصل « بوموسی» كه يك نام كهن ايرانی است، بوده، و از سده 19 م، با بررسی های انجام شده تا كنون، نشان گر آن است كه از هزاره 2پ . م، جزيره بوموسی، همانند ديگر جزاير دريای پارس توسط ايرانيان اداره می شده و جزو قلمرو ايران بوده است.

اين جزيره از لحاظ استراتژيك نه تنها از جزيره های ايرانی ارزشمند و مهم در تنگه هرمز و دهانه خليج فارس می باشد، بلكه همراه جزيره های تنب بزرگ، هرمز، لارك، قشم و هنگام، خط قوسی دفاعی ايران را در تنگه هرمز تشكيل می دهد. دريای پارس و جزيره های آن، از جمله بوموسی، در دوران ايلاميان در دست ايلامی ها بوده است. حدود امپراتوری ماد، در زمان پادشاهی هوخشتره از جنوب به كرانه های جنوبی دريای پارس كشيده شد.

در اين دوره، جزيره های دريای پارس، از جمله ابوموسی، نخست جزو يكی از ايالت های جنوب باختری و سپس جزو ساتراب ( استان) چهاردهم ماد به نام «درنگيانه» و بخشی از كرمان بوده و در روزگار هخامنشيان، به موجب بند 6 ستون نخست سنگ نبشته بيستون، جزو استان پارس شده است.

در دوران اشكانيان، به ويژه در روزگار حكومت مهرداد اول ( 171-138 پ . م ) بندر ها و جزيره های دريای پارس، زير فرمانروايی اشكانيان قرار گرفت. در دوران ساسانيان، جزيره ها و بندرهای دريای پارس، جزو قلمرو ايران و كوره (شهر) اردشير خوره استان پارس، جزو پادكيسان نيم روز بوده است.

جزير، ابوموسي يکي از چهارده جزيرۀ استان هرمزگان است که بيش‌ترين فاصله از سواحل ايراني خليج فارس را دارد و طول و عرض آن در حدود 5/4کيلومتر است. شهر ابوموسي مرکز شهرستان ابوموسي مي‌باشد. ارتفاع آن از سطح دريا 46 متر و مساحت آن 2/2کيلومتر مربع است .

اين جزيره يکي از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفيتي قابل توجه فعاليت مي کند. وسعت شهرستان ابوموسي 8/68 کيلومتر مربع است که مشتمل بر جزارير ابوموسي ( با 12 کيلومتر مربع )، جزيرۀ تنب بزرگ (با 3/10کيلومتر مربع)، تنب کوچک(با 5/1 کيلومتر مربع )، سيري (با 3/17 کيلومتر مربع)، فرور بزرگ(با 2/62کيلومتر مربع )و فرور کوچک (با 5/1کيلومتر مربع ) است. این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت میکند.

وسعت شهرستان ابوموسی 8 / 68 کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزایر ابوموسی (با 12 کیلومتر مربع)، جزیره تنب بزرگ (با 3/10 کیلومتر مربع) تنب کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع)، سیری (با 3/17 دهم) کیلومتر مربع، فرور بزرگ (با 2/26کیلومتر مربع) و فرور کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع) میباشد آب و هوای جزيره بوموسی گرم و مرطوب است و چون به خط استوا نزديك است، هوای آن از هوای ساير جزيره های ايرانی خليج فارس گرم تر است. بارش، بيش تر در اواخر زمستان و اوايل بهار بوده و بارندگی به گونه رگبار لحظه ای و موقت است.

اين جزيره رودخانه ندارد و تنها در شمال آن، چند مسيل خشك وجود دارد، اما دارای آب شيرين بوده و آب آشاميدنی مردم از چاه و باران تامين شده، يا با لنج وكشتی از بندر لنگه و بندر عباس به اين جزيره حمل می شود. از رايج ترين بادهايی که در جزيره بوموسی و پيرامونش می وزد، می توان به بادهای « شمال»، « قوس»، « سهيلی» و« نعشی» اشاره کرد. جزيره بوموسی از لحاظ پوشش گياهی فقير و دارای فلور گرمسيری است و برخی گياهان نواحی خشك درآن می رويند كه به مصرف چرای دام های محلی می رسد. در سال های پر باران، گياهان علفی و بوته ها، رشد زيادی كرده و تمامی سطح جزيره و كف دره ها پوشيده از گياه و يكپارچه سبز می شود.

اين جزيره زير تاثير محيط جغرافيايی گرم و مرطوب، از پوشش گياهی استپی و خاردار نيز پوشيده است. مردم بوموسی از تبار آريايی و ايرانی الاصل هستند و چند خانوار ايرانی عرب زبان هم در بين آنان وجود دارند. ساكنان بوموسی سخت كوش، ايران دوست، متدين، پاك انديش و مهمان نوازند. شماری از ساكنان جزيره از راه صيد ماهی و مرواريد امرار معاش می كنند. آب های پيرامون بوموسی دارای بهترين گونه مرواريد است. تا دهه نخست سده 14 هـ. ش، 50 فروند كشتی بزرگ صيد صدف مرواريد، در كرانه اين جزيره فعاليت داشته اند. فاصله دريايی بوموسی تا خرم‌شهر 480، تا بندر امام خمينی 460، تا كويت 450، تا بوشهر 235، تا دوحه 205، تا كيش 70، تا سوری ( سيری) 31، تا لنگه 41، تا مسقط 310 مايل دريايی است.

بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه فصل پاییز و زمستان است.

 در حال حاضر اکثریت جمعیت ابوموسی را شهروندان ایران تشکیل می‌دهند و اقلیتی اماراتی در آن زندگی می‌کنند.

جزیره ابوموسي از نظر سرانه در موارد زير رتبه اول كشور را حائز است:
از نظر صنعت با توجه به جمعيت
از نظر بيمارستان و تخت بيمارستاني با دارا بودن يك تختخواب بيمارستاني بازا هر 50 نفر جمعيت
از نظر پزشكان متخصص
از نظر تحصيلات دانشگاهي با دارا بودن دانشگاه پيام نور و دانشگاه آزاد در حال راه اندازي
از نظر سطح سواد عمومی
از نظر فضاي سبز شهري