دروازه ارگ

این دروازه دارای دو نما شمالی و جنوبی است که به صورت قرینه از همدیگر قرار دارند و البته نمای شمالی جذاب تر از نمای جنوبی است:

نمای جنوبی: نمای جنوبی دو اتاق دارد که در دو سمت به صورت قرینه جای گرفته اند و در جلوی آن‌ها ایوان‌هایی به چشم می خورد. دو راهروی کوچک به همراه ورودی اصلی هم در این محل وجود دارد که راه ورود و خروج به ارگ است. نمای این قسمت با آجر ساخته شده و راهروهای اصلی پلان، مربعی شکل دارند. بدون شک جذاب ترین بخش نمای جنوبی سردر نیم دایره ای شکل آن است که روی آن با خط زرد نستعلیق بر روی کاشی‌های آبی نوشته شده: السلطان ابن السلطان ابن السلطان صاحب قران، ناصرالدین‌شاه قاجار ۱۳۰۲.

نمای شمالی: چیزی که نمای شمالی را از نمای جنوبی متمایز کرده استفاده از تزئینات کاشی کاری است، در واقع مناره‌ها و کاشی‌های هفت رنگ جذابیت بی‌نظیری را به این بخش بخشیده است. طرح نیم دایره‌ای سردر، در نمای شمالی هم به صورت قرینه به چشم می خورد اما این بار به جای خوشنویسی نستعلیق بر روی آن نقاشی زیبا از نبرد رستم و دیو سفید نمایان است.

این بنا در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ با شماره ثبت ۳۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این بنا به یکی از میادین شهر تبدیل شده و در هر زمان از شبانه روز قابل بازدید است.

با توجه به وضعیت آب و هوایی استان سمنان، بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه فصل بهار و پاییز است.

این بنا شاخص‌ترین جاذبه تاریخی سمنان به‌شمار می‌رود که در تقاطع خیابان طالقانی و خیابان شیخ فضل‌الله نوری در مرکز سمنان واقع شده است.

علت ساخت این دروازه به سفر ناصرالدین شاه به سمنان برمی‌گردد. وی در سال 1246 شمسی در مسیر رسیدن به مشهد مدت ۳ روز را در ارگ سمنان گذراند، بنایی که در آن زمان ۱۲ برج مختلف و دروازه جنوبی داشت اما هیچ دروازه‌ای در بخش شمالی آن وجود نداشت. ناصرالدین شاه در همان مدت اقامت کوتاه خود در سمنان به حاکم شهر دستور داد تا دروازه‌ای شمالی برای ارگ بسازد.

كار ساخت دروازه‌ها در سال 1302 هـ.ق در زمان حكومت "انوشيروان ميرزا ضياء الدوله" فرزند "محمد رحيم ميرزا" پسر دهم عباس ميرزا نايب السلطنه كه طی سالهای 1300 تا 1305 ه.ق حاكم ايالت قومس بوده به اتمام می‌رسد. به همين دليل در سفر دوم شاه به مشهد كه عكس‌های گويايی از آن باقی مانده، تصاوير زيبايی از دروازه‌های شمالی و جنوبی ارگ سمنان ديده می‌شود.

بنای اصلی دروازه بیش از 7 متر ارتفاع دارد که با آجر ساخته شده و از برجسته ترین ویژگی های آن سردر آن است که بر روی کاشی های هفت رنگش، نبرد تاریخی رستم و دیو سپید نقش بسته است.

کتیبه‌های این بنا به دست هنرمند معروف سمنانی در دوره قاجار یعنی «سید محمد باقر طباطبایى سمنانى» طراحی شده است. درهای دروازه ارگ از جنس الوار قطور با گل میخ‌های آهنی است که به تبعیت از زمان‌های گذشته در هنگام شب بسته می‌شود.

از نکات مثبت این جاذبه قرارگیری آن در مرکز شهر و دسترسی آسان به این دروازه است.

متاسفانه عدم وجود راهنما و امکانات گردشگری رفاهی از نکات منفی این جاذبه به‌شمار می‌رود.