مشخصات سایت موزه گوهرتپه
گوهر تپه یکی از محوطه های بزرگ پیش از تاریخ شمال ایران در استان مازندران است. انسانهایی که در غارهای باستانی مازندران چون غار کومیشان، غار هوتو و غار کمربند زندگی میکردند پس از خروج از غار به مرور باعث پیدایش گوهرتپه شدند، این تپه انسان ساز است. یعنی با گذشت زمان مردم ساکن با از بین رفتن مکان های قبلی به مکان های بالاتر آمده اند.
در عصر نوسنگی شکل زندگی روستانشینی داشته و در دوره برنز و مفرغ مورد توجه قرار گرفته و حالت شهر نشینی پیدا کرده است. احتمالا تا دوره برنز میانی فضای مسکونی و محل دفن در یک مکان بود. اما در دوره برنز متاخر (۴۰۰۰ سال قبل) هم از وسعت شهر کاسته شد و هم قبرستان را به خارج از فضای مسکونی انتقال دادند.
در بین دوره برنز و آهن حدود ۲۰۰ سال این منطقه خالی از سکنه شد و در عصر آهن، قبرستان را به خارج از مکان مسکونی بردند و مکان دارای سراشیبی را برگزیدند تا شاهد نفوذ آب نباشند.
اقوام این منطقه پس از فروپاشی شهر و کوچ به مناطق کوهستانی اجساد نیاکان خود را برای تدفین در زادگاه شان به گوهر تپه حمل کرده و همراه با مراسم آیینی در این منطقه به خاک میسپردند. (این رسم همچنان در میان کوچ نشینان منطقه رایج است و نیاکان خود را در زادگاه شان تدفین میکنند).
تاریخچه سایت موزه گوهرتپه
بقایای آثار فرهنگی به دست آمده در میان لایه های دوره مس و سنگ (کالکولتیک) و عصر مفرغ (برنز) و شیوه توزیع و پراکنش آن در سطح تپه بیانگر آن است که توسعه گوهرتپه روند تدریجی داشته و این محوطه در دوره مفرغ میانی (۲۴۰۰ ق.م) به بالاترین حد وسعت رسید، هم چنین بقایای تدفین دروه مفرغ جدید (۱۷۰۰ ق. م) بر روی لایه های مفرغ میانی گویای این مطلب است که در دوره مفرغ جدید از وسعت گوهرتپه کاسته شده و گورستان به خارج از فضای مسکونی هدایت شده است.
تحول تدریجی اواخر دوره مفرغ جدید تا عصر آهن II (۱۱۰۰ ق.م) با پژوهش و مطالعه بر روی آثار فرهنگی همچون سفال، اشیا مفرغی (برنزی)، مهر، اشیا تزیینی، ساختارهای معماری قابل شناسایی می باشد.
ویژگیها سایت موزه گوهرتپه
زمان مناسب بازدید سایت موزه گوهرتپه
باتوجه به وضعیت آب و هوایی استان مازندران فصل بهار و پاییز بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه هستند.
سایر اطلاعات سایت موزه گوهرتپه
در این محل به کوشش سازمان میراث فرهنگی، موزه سرباز باستان شناسی افتتاح شده است. بازدیدکنندگان می توانند آنچه را که باستان شناسان از دل خاک بیرون آوردهاند را مشاهده کنند. نحوه تدفین و اجناسی که در گذشته کنار مردگان قرار داده می شد در این موزه دیده می شود.
سیمای عمومی سایت موزه گوهرتپه
این محوطه باستانی در دشت رسوبی واقع شده که در جنوب آن ارتفاعات با پوشش جنگلی و کوهستان سرسبز قرار گرفته است. همچنین تراس های مناسب و دشت های میان کوهی در ارتفاعات منتهی به دشت ها از مکان های قابل جذب نخستین گروه های ساکن در منطقه بود که شواهدی از دوران پارینه سنگی و فراپارینه سنگی در این دره ها به دست آمده است.