قلعه جلال الدین گرمه

سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با هدف احياي قلعه جلال الدين به عنوان موزه از سال 1386 مطالعه و مرمت اين بنا را به طور متمرکز آغاز کرد و در خرداد سال 1390 اين بنا با عنوان موزه معرفي شخصيت هاي جلال الدين شهير تاريخ ايران با تاكيد بر شخصيت جلال الدين خوارزمشاه افتتاح شد.

در کف برج ها و راهروهاي تراز فوقانی باروي قلعه خمره هاي بزرگي کار گذاشته شده که در مواقع نياز آب يا آذوقه مورد نياز را تامين مي کرده است. هر يک از اين خمره ها نزديک به 150 لیتر حجم دارند و با در نظر گرفتن مجموع 128 خمره موجود در فضاهاي مختلف برآورد مي­شود در اين ظروف حدود 19000 لیتر یا20 تن مايع يا غله ذخيره مي­شده.

بعلاوه چاهی به قطر حدود 3 متر در گوشه ي غربي حیاط قلعه حفر شده است که شايد دسترسی قلعه نشینان به منبع آب دایمی را فراهم مي کرده و با توجه به بستر صخره اي قلعه، بی تردید حفر اين چاه در دل سنگ از شاهکارهای مهندسی در زمان خود بوده است.

با توجه به معروف بودن قلعه به «قلعه جلال الدين» و اينكه نمي توان آن را به يقين به هيچ کدام از شخصيت هاي معروف جلال الدين در تاريخ ايران منسوب کرد در ضلع شرقي موزه در طبقه اول شرح احوال و آثار شخصيت هاي معروف جلال الدين در قالب تابلوهايي به بازديدكننده معرفي شده است.

يكي از وي‍ژگي هاي منحصر به فرد اين موزه-قلعه كه آن را از نظر محتوايي از نمونه هاي مشابه خود متمايز ساخته شيوه پرده خواني و نقالي در آن است كه نوعی نمایشِ مذهبی و ملي ایرانی است. در این نمایش،داستان تصويري نقش شده بر پرده هاي درون هر برج به شيوه نقالي روايت مي شود كه طي آن وقايع تاريخي دوران مغول و مصایب اولیای دین با کلام آهنگین بازگو مي شود. برجهاي موجود در موزه به اين نوع روايتگري اختصاص داده شده است و در هر برج پرده اي با داستاني جداگانه نصب شده است.

از ويژگي هاي دیگر اين موزه، استفاده از سيستم ديجيتال براي پخش اين نوع روايتگري در هر کدام از برج ها به صورت جداگانه مي باشد . ساير قسمت هاي نمايشي موزه در مسيرهاي بازديد قرارگرفته که اين ويژگي به بازديد امكان مي دهد تا ضمن حرکت در مسير و مرتفع ترين قسمت هاي قلعه، با ويژگي هاي معماري نظامي، مصالح بکار رفته، خمره هاي تاريخي كار گذاشته شده در دل ديوارهاي قلعه و در نهايت شيوه هاي تدافعي قلاع تاريخي از نزديک آشنا گردد.

هنگام بازدید از این قلعه با جاذبه ای تاریخی که از سنگ، گچ و آجر ساخته شده رو به رو خواهید شد.

فصل های بهار و تابستان، زمان مناسبی برای بازدید از این جاذبه هستند.

قلعه جلال الدین در تاریخ 3 بهمن 1356 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.