کاخ آپادانای شوش

کاخ آپادانا شوش با مساحت ۱۰۴۳۴ متر، از بخش های مختلفی چون دروازه، تالار بار عام، حرم سرا و کاخ پذیرایی تشکیل شده و دارای سه حیاط مرکزی نیز است. این کاخ به علت خوش آب و هوا بودن منطقه در فصل زمستان، مورد پسند شاهان هخامنشی داشت.

این کاخ که بارگاه یا آپادانه نامیده می شود توسط اردشیر دوم تجدید بنا شده و اتفاقات متعددی را در طی این سال ها پست سر گذاشته است. متاسفانه بخش‌های مهمی از آن در زمان اردشیر اول دچار آتش‌سوزی شد و در زمان اردشیر دوم بازسازی شد. همچنین، در سال 330 پیش از میلاد، با هجوم وحشیانه و مخرب اسکندر مقدونی، کاخ یک بار دیگر تخریب شد.

سال ۱۸۸۰ میلادی، یک گروه از باستان شناسان فرانسوی این کاخ را از دل خاک بیرون کشیدند و کاوش‌های باستان شناسی روی ویرانه‌های شوش از سال 1849 میلادی آغاز شد اما کشف کامل آپادانا در حفاری‌هایی بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ اتفاق افتاد.

با توجه به بقایای بازمانده از دیوارهای داخلی کاخ که در موزه های خارجی و داخلی نگهداری می شوند، مشخص است که این دیوار ها با استفاده از آجر لعابدار نقاشی و ساخته شدند و طرح هایی مثل سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی تزئینات این آجرها را تشکیل می دهند.

از ویژگی های خاص این جاذبه می توان به روشنایی و تهویه اتاق‌ها و ساختمان‌های مختلف کاخ به وسیله این حیاط‌ها اشاره کرد. بستر این حیاط‌ها با آجرهایی به رنگ قرمز اخرایی فرش شدند و در شرقی‌ترین و بزرگترین حیاط، سوراخ های مدوری دیده می‌شود که احتمالا محل نصب دکل یا پرچم بوده و باستان شناسان حدس می‌زنند که این حیاط کاربری نظامی داشته یا محل صف بستن و تجمع نگاهبانان کاخ بوده است. در شمال این حیاط هم نقش شیرها را به طول چهار متر می‌بینید که در گذر زمان کاملا سالم ماندند.

آپادانا نام یک قلعه نیست، بلکه نام باستانی بناهایی است که با تالارهای ستون‌دار شناخته می‌شدند. بهترین نمونه‌های آپاداناها را در تخت جمشید و کاخ شوش می‌توانید ببینید و یکی از این بهترین آپاداناها در شوش دانیال وجود دارد. امروزه در شوش، فقط چند زیرستون وجود دارد و کاخ به شکل سابقش وجود ندارد. بیش‌تر اشیا خارج شده، اکنون در موزه لوور نگهداری می‌شوند.

کاخ آپادانای شوش در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره 3981 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و همچنین نام آن در فهرست میراث جهانی یونسکو‌ نیز می‌درخشد.

طرح کاخ بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه شمالی ، شرقی و غربی آن است و تالار مرکزی با ابعاد ۵۸ در ۵۸ متر و دارای ۳۶ ستون می باشد. ارتفاع ستون ها حدوداً ۲۰ متر است و با ستون های کله گاوی شکل ساخته شده و ایوان ها هر کدام دارای دو ردیف ستون ۶ تایی می باشند.

از کلیه مجموعه کاخ ۱۱۰ اتاق و تالار مکشوف شده و شش حیاط که سه تای آن ها بسیار بزرگ دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفتند، در داخل مجموعه کاخ ها وجود داشتند که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط می گردیده است. سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشتند.

شش حیاط که سه تای آن ها بسیار بزرگ بوده و دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفتند، در داخل نیز مجموعه کاخ‌ها وجود داشتند که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط شده و سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته. بعد از عبور از حیاط این مجموعه در مسیر غرب به شرق به محوطه دوم می‌رسیم که به دلیل بارندگی‌های زیاد منطقه که بی شباهت به بارندگی‌های استوایی نیست این روزها جا جایش را علف پر کرده است.

از سال ۱۸۴۹ میلادی که کاوش های باستان شناسی بر روی ویرانه های شهر شوش آغاز شد، باستان شناسان آثار و بقایای منحصر به فرد و ارزشمندی از دوره های مختلف اعم از دوران شکوهمند تمدن و فرهنگ ایلامی، هخامنشیان، ساسانیان و دوران اسلامی و حتی دوران ماقبل تاریخ، کشف کردند.

با توجه به وضعیت آب و هوایی خوزستان، فصل های بهار و زمستان زمان مناسب تری برای بازدید از جاذبه های این استان خواهند بود.