کاروانسرای قلعه سنگی

این کاروانسرا در کنار جاده تهران – قم ساخته شده و تا سال 1883 م مورد استفاده بود و به همین دلیل سالم تر از بقیه کاروانسراهای اطراف باقی مانده است.

با توجه به کشف چند سکه مغولی از سده های هفتم وهشتم هجری، احتمال می رود بانی این کاروانسرا غازان خان ( 694هـ . ق ) باشد وحتی تاریخ بنای کاروانسرا مقدم بر حکومت پادشاه مغول باشد، در این صورت باید قدمت آن را به اواخر دوران سلجوقی نسب داد.

حصارعظیمی مجموع کاروانسرا را احاطه کرده که ، برج ها ی متعددی آن را حمایت می کند . بقیه تأسیسات با ارتفاعی برابر با نصف ارتفاع حصار ساخته شده اند. در کاروانسرا چهارایوان عمیق در چهار طرف حیاط مرکزی قرار دارد که دارای طاق گهواره ای هستند و در انتهای آنها راهی برا ی ورود به اصطبل ها دیده می شود.

اتاق هایی نیز برای قراردادن توشه و بار مسافران وجود دارد که مستقیماً با هوای آزاد در ارتباط هستند. برای مسافران ویژه ، بخش های خصوصی در طرف چپ مدخل کاروانسرا ساخته شده بود. یکی از تالارهای این قسمت از کاروانسرا با گنبد بسیار زیبایی پوشیده شده بود.

قلعه در برابر گردنه كوچكی قرار دارد. دراین محل پلی وجود دارد كه اززیر آن نهری عبور می كند و آب رودخانه ای را كه در 25 كیلومتری كاروانسرا قرار دارد به طرف كاروانسرای حوض سلطان هدایت می كند. بالای گردنه ، برج كوچك دیده بانی از دور پیدا ست .

با توجه به وضعیت آب و هوایی استان قم، فصل های بهار و اوایل پاییز زمان مناسبی برای بازدید از اینرجاذبه است.

این بنا در زمان صلح به‌عنوان کاروانسرا و در زمان جنگ، دژی نظامی به شمار می‌رفت.