کوه های رشته کوه دنا

رشته کوه دنا بخشی است از سلسله جبال زاگرس که از ناحیه شمال غربی به جنوب شرقی امتداد پیدا کرده است. این رشته به طول تقریبی 70 کیلومتر مرز مشترک استان های اصفهان از سمت شمال و شرق و کهکیلویه و بویراحمد از سمت غرب و فارس از سمت جنوب غربی می باشد.

شمال رشته دنا ییلاق عشایر قشقایی است که در بهار و تابستان در آنجا اسکان دارند و در پاییز هر سال کوچ کرده پس از عبور از دشت ارژن به سوی قیر و کارزین و کازرون می روند. جنوب غربی این رشته، منطقه ییلاقی عشایر بویراحمدی است که در فصول پاییز و زمستان کوچ کرده و به سوی بهبهان مهاجرت می نمایند.

در طول رشته 70 کیلومتری دنا در حدود 40 قله بالای 4000 متر و چند برفچال و یخچال کوچک و بزرگ به خصوص در جناح شمال شرقی آن مشاهده می شود.

رشته دنا، از شمال به جنوب دارای چند قسمت مختلف می باشد که عبارتند از :

قپه های شمالی دنا، قپه های مرکزی و قپه های جنوبی. حدود تقسیم بندی هر یک از این بخش ها توسط گردنه های مرتفعی است که قلل مهم آن را به یکدیگر متصل می سازند. ارتفاعات مورد بحث در این مقوله در قسمت قپه های مرکزی و بسیار مرتفع دنا قرار دارند که در شرح صعود تناسب و اتصال هر یک به دیگری به صورت شرح داده شده است.

از میان قپه های مرکزی ارتفاعات مورگل از سمت شمال به قلل مرتفع تُل گردل و اهرام لوکوره در قپه های جنوبی دنا و قللی چون نِوِل، پازن پیر، برج، قلم، برف کرمو منتهی می شوند.

آبادی های زیادی در اطراف رشته کوه دنا قرار دارند که از مهمترین آنها باید از بخش سی سخت شهرستان یاسوج در قسمت غربی خط الرأس، آبادی های پاتاوه باک، آب سپا و در قسمت های شرقی منطقه، کُمر و کاکان و ناحیه بزرگ شهید و بخش بزرگی خفر در جناح شمال شرقی رشته نام برد. آبادی آب ملخ در شمالی ترین نقطه و روستای کمر در جنوبی ترین نقطه رشته دنا قرار دارند.

حوض دال یا به قولی بیژن، قله ای مرتفع است که از جناح غربی در پی دشت مرتفعی به دیواره های تنگ بزکش و از قسمت شمالی توسط گردنه دشتک به قله 4260 متری کرسمی و از آنجا به قلل ماش و سه قپه آسمانی دنا متصل می گردد.

امتداد خط الرأس این قلل از جنوب شرقی با تشکیل قلل بیژن سی چانی به گردنه بیژن و سپس به قپه های جنوبی منتهی می شود و از سراسر جناح های شرقی توسط یال هیا بزرگی به منطقه رودخانه ماربر محدود می شود.

در جناح شمالی این قله برفچال های کوچکی وجود دارد که به واسطه هوازدگی دارای ستون های یخی کوچک بسیار زیبا و یک غار موسوم به غار یخ می باشد.

خط الرأس دنا به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای که کیلومترها اطراف آن خالی از هر گونه ارتفاعی است شدیداً در معرض وزش بادهای غری است. وزش این بادها به خصوص در فصل زمستان تشدید می شود و صعود به قله از طریق مسیرهای تابستانی به علت سقوط بهمن مقدور نمی باشد. لیکن یال صخره ای موسوم به یابو در سمت چپ دره بزکش و گرده بزکش برای دستیابی به حوض دال مطمئن تر می باشد. بهمن در بیشتر اوقات جانپناه دنا را به کام خود فرو می برد و تنها راه صعود به حوض دال از طریق یال غربی آن به طور مستقیم می باشد.

مواردی همچون کفش مناسب طبیعت گردی، یک دست لباس اضافه، عینک آفتابی، کرم ضد آفتاب، کلاه و پاوربانک به همراه داشته باشید.

افسانه معروف شاهنامه در خصوص دنا : هنگامی که کیخسرو «شاه ایران زمین» متوجه شد که مرگش نزدیک است، شخصی گمنام به نام لهراسب را جانشین خود معرفی کرد و بعد از آب‌تنی در چشمه بشو (میشی) به سوی ارتفاعات دنا رهسپار گردید. در بین سرداران کیخسرو، سرداری بی‌باک به نام «بیژن» از لهراسب حمایت نکرد و با سی مرد دلاور به سوی کیخسرو و ارتفاعات دنا رهسپار گردید، کیخسرو، بیژن و مردان جنگی همراه با او را پند به اطاعت از لهراسب فراخواند و آنرا پیام ایزدی خواند، اما بیژن آنرا نپذیرفت.

کیخسرو از طریق دامنه‌های دنا و سپس کوه آسمانی وارد غاری شده و در آنجا ناپدید گردید. «این غار هم اکنون به نام غار کیخسرو مشهور می‌باشد و در روستای خفر اصفهان واقع شده‌است» بیژن و دلاوران همراه او در راه بازگشت گرفتار برف و بوران شده و راه را گم می‌کنند و در نتیجه از هم جدا می‌شوند، سی مرد دلاور در ارتفاعات دنا بر اثر سرما یخ زده و همگی می میرنند و از آنها تندیس‌های یخی بجا می‌ماند و از آن پس به آن منطقه سی سخت و گردنه آن را بیژن می‌گویند.

بیژن نیز که در گردنه از دلاوران همراه خود جدا شده بود به سوی ارتفاعات دنا می‌رود و در بین راه جان به جان آفرین تسیلم می‌کند. از آنجا که محل دقیق مرگ او مشخص نیست به سه قلهٔ که احتمال محل مرگ اوست بیژن ۱ و ۲ و ۳ می‌گویند.

بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه فصل بهار و تابستان است.