مشخصات آتشکده پیرچم
پیرچم از دو بخش ساختمان مربع شکل گنبد دار و سازه ای تقریبا چلیپایی در شمال آن تشکیل شده و بنای اصلی، ساختمان کوچک مربع شکلی است که با مصالح لاشه و قلوه سنگ و ملاط آهک ساخته شده است.
ورودی بنا از شمال و از طریق درگاه کوچکی با طاق قوسی است. در وسط دیوار جنوبی داخل بنا، محرابی با طاق قوسی تعبیه شده و بالای بنای چهارگوش، گنبدی قرار دارد که قسمت فوقانی آن تقریبا مسطح است. احتمالا این گنبد در گذشته به صورت نیم دایره بوده که در جریان مرمت به این شکل بازسازی می شود.
تاریخچه آتشکده پیرچم
اگر چه مردم محلی بنا را آتشکده ای از دوران پیش از اسلام می دانند؛ اما با توجه به شواهد و مدارک موجود احتمالا بنا آرامگاهی از دوران میانی اسلام است.
ویژگیها آتشکده پیرچم
چهار طاقی پیرچم در صد متری روستای پیرچم و بر روی تپه ای بزرگ و مشرف به رود خانه قزل اوزن قرار دارد. تپه از جنوب به رودخانه قزل اوزن منتهی می شود، از شمال و شرق با خانه های روستا همجوار است و از غرب به رود خانه و کشتزار های حاشیه آن محدود می شود.
سیمای عمومی آتشکده پیرچم
گنبد این آتشکده با استفاده از چهار فیلپوش بر روی فضای چهار گوش قرار گرفته و حد فاصل فیلپوش ها در هر ضلع، طاق نماهای مثلثی کوچکی تعبیه شده است. همچنین، یک پنجره کوچک مستطیلی در بخش جنوبی گنبد وجود دارد که نور داخل بنا از طریق آن تامین می شود.
بخش الحاقی شمال بنا شامل یک فضای چلیپایی و دو فضای الحاقی کوچک دیگر است. این قسمت نیز با لاشه سنگ و آهک ساخته شده که خوشبختانه در سالیان اخیر مرمت شده است. احتمالا این بخش نیز در گذشته مسقف بوده. در مرکز این فضا بر اثر کاوش غیر مجاز و در عمق 20 سانتی متری از سطح بقایای یک کف گچی آشکار شده و با توجه به وجود قطعات آجر در اطراف بنا، احتمالا بخش هایی از بنا از آجر ساخته شده بود که در جریان مرمت کاملا از بین رفته است.
زمان مناسب بازدید آتشکده پیرچم
فصل های بهار و تابستان، زمان مناسبی برای سفر به زنجان و بازدید از جاذبه های این استان هستند.
سایر اطلاعات آتشکده پیرچم
آتشکده پیرچم زنجان، در تاریخ 1 مهر 1353 با شماره 984 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.