بافت تاریخی بوشهر

اگر قصد دارید به بوشهر سفر کنید پیشنهاد می‌کنیم از اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت، از اوایل آبان تا آذر یا دی و بهمن به بوشهر بروید و از بافت تاریخی بوشهر دیدن کنید.

قدمت‌ این بافت‌ تاریخی‌، به‌ دوره‌‌ حکومت‌ نادرشاه‌ افشار برمی‌ گردد که‌ در آن‌ هنگام‌ با تأسیس‌ پایگاه‌ دریایی‌ نادرشاه‌ در خور شرقی‌ بوشهر موسوم‌ به‌ خور نادری‌، بندر بوشهر از یک‌ روستای‌ کوچک‌ ماهیگیری‌ به‌ یک‌ بندر مهم‌ تبدیل‌ شد. در دوره‌ زندیه‌ به‌ دلیل‌ نزدیکی‌ به‌ پایتخت‌ ایران‌ (که آن زمان شیراز بود)، اهمیت‌ این‌ بندر بیشتر شد. اوج شکوفایی آن به دوره قاجار برمی‌گردد و سبک منحصربه‌فرد معماری، وجود بناهای کنسول‌گری‌ کشورهای مختلف، مراکز مذهبی مانند مساجد، حسینیه و کلیسا، بازار و کوچه‌های زیبا، آن را دیدنی‌تر کرده است.

برای رفتن به بافت تاریخی بوشهر، کفش مناسب پیاده‌روی و لباس مناسب فصل را بپوشید و کارت بانکی، وجه نقد، پاوربانک، آب آشامیدنی، خوراکی‌های لازم، عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب، همراه داشته باشید.

بافت قدیم بوشهر به شماره ثبت ۲۳۶۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ است. معماری بناهای این بافت «هیلانی« است؛ یعنی دارای حیاط مرکزی و در ۲ تا ۳ طبقه ساخته شده‌اند؛ از طبقه‌های پائین در فصل زمستان و از طبقه‌های بالا در فصل تابستان استفاده می‌شده است و در ساخت آن مصالحی به کار گرفته شده‌ که با اقلیم بوشهر تناسب دارند و بنا را پایدارتر و نفوذناپذیرتر می‌کنند.

 این بناهای تاریخی از سنگ‌های مرجانی ساخته شده‌ است، سنگ‌هایی که هوا را در خود نگه می‌دارند تا خانه‌ها زمستان‌ها گرم و تابستان‌ها خنک بمانند؛ همچنین ملاط، ساروج، گچ و چندل‌هایی از جنگل‌های مانگرو آفریقا و هند به ایران رسیدند، کمک کردند تا استقامت این بناها بالا برود و در برابر تخریب بر اثر رطوبت و موریانه، مقاوم باشند.

بافت تاریخی ۳۸ هکتاری بوشهر حدودا شامل هزار خانه می‌شود و دارای حدود ۴۰۰ بنای خاص با قدمت‌های چندصدساله است و ارزشمندی این بناها سبب شده تا امروز، ۹۰ عمارت نیز به ثبت ملی برسند.

متاسفانه برخی از خانه‌های بافت تاریخی بوشهر که سقف چوبی دارند را موریانه از بین برده است و در معرض تخریب قرار بگیرند و درحال‌حاضر به بازسازی نیاز دارند.

بیشتر بناهای بافت قدیم بوشهر به غیر از عمارت دهدشتی که دارای تزئیناتی از جمله گچ بری‌های زیبا است، فاقد تزئینات معماری است و تنها تزئین استفاده شده در این بافت شیشه‌های رنگی در سردر بناها است که به شکست نور و جلوگیری از ورود گرما و همچنین دور کردن حشره‌ها کمک می‌کردند.

بیشتر بناهای بافت قدیم بوشهر به غیر از عمارت دهدشتی که دارای تزئیناتی از جمله گچ بری‌های زیبا است فاقد تزئینات معماری است و تنها تزئین استفاده شده در این بافت شیشه‌های رنگی در سر در بناها است که با هدف شکست نور و جلوگیری از ورود گرما و همچنین دور کردن حشره‌ها استفاده می‌شده‌است.

این بافت حدود یکهزار خانه را در خود جای داده و دارای بناهای منحصر به فردی شامل عمارت‌های زیبا مربوط به ۲۵۰ سال پیش است که از این شمار حدود ۴۰۰ بنا در محدوده بافت تاریخی قرار دارد که برابر با معیارهای میراث فرهنگی به عنوان بناهای تاریخی ارزشمند شناخته می‌شوند، از این شمار برخی بناها در تملک دستگاه‌های دولتی و سازمان‌ها و تعدادی دیگر مالکیت شخصی دارند و تاکنون ۹۰ عمارت نیز به ثبت ملی درآمده‌است.