مشخصات عمارت خسرو آباد سنندج
عمارت خسروآباد شاخصترین بنای كردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار میگرفت. باغ خسرو آباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. این باغ که بهوسیله ۴ خیابان روبرو و اطراف عمارت خسرو آباد عملاً به ۴ باغ خسرو اباد تبدیل شده بود و اطراف آن بهواسطه ۴ خندق در طرفین باغ و کاخ خسرو آباد با انواع درختان مختلف احاطه شده و جلوه خاصی را به این مجموعه داده است. در حال حاضر تنها درختان ۴ باغ و بخشهایی از ۴ خیابان آن باقی مانده است.
تاریخچه عمارت خسرو آباد سنندج
این بنای تاریخی به سال ۱۲۲۳ هجری قمری توسط امان ا... خان اردلان والی، حاکم شهیر كردستان در مساحت ۶۰۰۰ متر مربع ساخته شده است. نظریات گونا گونی در خصوص این بنای عظیم و مقر حکومتی کردستان وجود دارد بطوریکه بعضی صاحبنطران قسمت شرقی بنا را که قصر نامیده میشود مربوط به دوران زندیه می دانند و توسعه و تکمیل آن را توسط امان ا... خان اردلان می دانند. هنگام ساخت و تاسیس کاخ خسرو آباد دژ حکومتی سنه در مرکز شهر همچنان مقر حکومتی سیاسی و نظامی باقی ماند و اعتبار خود را از دست نداد. اگر چه بعد از مدتی نیز خسرو آباد بعنوان مقر حکومت مورد استفاده قرار شد؛ اما بیشتر به عنوان محل تشریفات و استقبال از شاهان و محل اقامت والیان اردلان مورد استفاده قرار میگرفت بهطوریکه مراسم عروسی با شکوه حُسن جهان خانم تنها دختر فتحعلي شاه قاجار با خسرو خان پسر امانالله خان در سال ۱۲۳۲ هجری قمری در این کاخ برگزار میشد.
زمان مناسب بازدید عمارت خسرو آباد سنندج
از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر میتوانید از عمارت خسرو آباد سنندج بازدید کنید.
نکات منفی عمارت خسرو آباد سنندج
برخی از قسمتهای داخل عمارت، قابل بازدید نیست و فقط میتوانید از نمای بیرونی بنا دیدن کنید.
ویژگیها عمارت خسرو آباد سنندج
عمارت خسروآباد کتیبه ای دارد که اسم فتحعلي شاه قاجار و والی کردستان امان الله خان و تاریخ ۱۲۲۳ ه. ق بر روی آن حک شده است. از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد و در سال ۱۳۷۹ بیشترین مرمت و باز سازی این بنا انجام گرفت. عمارت خسرو اباد با شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
سیمای عمومی عمارت خسرو آباد سنندج
مجموعه عمارت و باغ آن افزون بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردشها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای فضاهای دیگری چون حمام، اتاق قاپچیان « یا قاپوچی یعنی حاجب و دربان » و خدمتکاران است . تزئینات معماری این بنا شامل گچبری، آجرکاری، ارسیهای زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است. آنچه که بر اساس وضعیت ظاهری و ترکیب بنای خسروآباد قابل تامل است هم به نوع بودن بافت و ترکیب مصالح و سبک مشترک قصر، آشپزخانه، حمام و اسطبل به همراه دیوارهای حفاظ شرقی غربی و جنوبی میباشد که مربوط به یک دوره است.
البته بعد از امان الله خان به ضرورت بناهای مختلفی در این مجموعه احداث شده است. سبک ارسیهای موجود در قصر تفاوت قابل توجهی با قسمت شرقی بنای خسروآباد دارد و همچنین تزئینات بخ غربی با آجر و در قسمت شرقی و سر درب بیشتر از گچبری استفاده شده است حوض بسیار بزرگ صلیبی شکلی نیز در وسط این مجموعه بر زیبایی آن افزوده است که در نوع خود بی نظیر است.
طاق بزرگ سر درب اصلی باغ خسروآباد که روبروی مقبره شرف الملک قرار داشت تخریب گردیده است درب اصلی بنا رو به حوض مرمری مربع شکل عمارت واقع شده و از ۴ تکه بزرگ تنه درخت گردو به سبک دروازههای قلعههای حکومتی ساخته شده است. نمای شرقی بنا از آجر و گچ بریهای زیبا تزیین شده است اما دیگر بخشها از آجر و به شکل سادهتری ساخته شدهاند. آب این مجموعه جاری و شرب و از مجموعه قناتهای تعبیه شده در روی کوه آبیدر نشات میگیرد. از دیگر بخشهای قابل توجه کاخ خسروآباد وجود حوض و فواره با آب جاری در طبقه سوم قصر است.
شرایط استفاده عمارت خسرو آباد سنندج
باتوجه به وضعیت آب و هوایی کردستان، بهترین زمان سفر برای بازدید از این جاذبه فصول بهار و پاییز است.
وسایل مورد نیاز عمارت خسرو آباد سنندج
هنگام بازدید از این جاذبه، کفش مخصوص پیادهروی بپوشید و دوربین عکاسی همراه داشته باشید.