مشخصات چاله مرکزی لوت
بیابان لوت دارای وسعتی در حدود 80 هزار کیلومتر مربع است که از این مقدار 30 هزار کیلومتر مربع از آن مربوط به چاله مرکزی لوت است. لوت شمالی شکلی شبیه به مثلث دارد که یک راس آن ده سلم، راس دیگر آن گدار باروت و راس سوم کوه مرغاب است. شاید بتوان مرز لوت شمالی و مرکزی را محور ارتباطی شهداد به نهبندان دانست. ارتفاع لوت شمالی از حدود 600 متر در نواحی جنوبی آغاز می شود و تا 1000 متر در نواحی شمالی و غربی افزایش می یابد. در این دشت انباشت های ماسه ای زیاد نیست و بیشتر دشت پوشیده از ماسه ها و سنگریزه های آتشفشانی است. همین وضعیت در قسمت شمالی و مرکزی لوت مرکزی هم صادق است. لوت مرکزی در نواحی شمالی دارای ارتفاعی در حدود 600 متر است که با حرکت به سمت جنوب کاهش می یابد. کم ارتفاع ترین نقطه فلات ایران در قسمت شرقی کلوت ها با ارتفاع 112 متر از سطح آب های آزاد در این منطقه قرار دارد (مهرداد قزوینیان این مشخصات را ثبت کرده است.)
زمان مناسب بازدید چاله مرکزی لوت
باتوجه به وضعیت آب و هوایی کرمان، بهترین زمان سفر برای بازدید از این جاذبه اوایل پاییز است.
تاریخچه چاله مرکزی لوت
فرضیه قطب گرمایی زمین در لوت ابتدا در سال 1952 توسط پروفسور استراتیل استاد دانشگاه وین در اتریش مطرح شد. وی پس از بررسی های هوایی، غرب نصرت آباد واقع در ریگ یلان را به عنوان گرمترین نقطه زمین مطرح کرد. درسال های بعد تئودور مونو همان مکان را به عنوان قطب گرمایی زمین تایید کرد. با استناد به نقشه ثبت شده ناسا بالاترین دمای ثبت شده در کره زمین 70.3 درجه سانتیگراد در سال 2003 در منطقه ریگ یلان در شرق لوت به ثبت رسیده است. این دما هرگز در لوت تکرار نشد ولی بعد از این سال منطقه ریگ یلان تا سال 2009 بالاترین دمای هر سال زمین را به خود اختصاص داد. متاسفانه در بسیاری از مقالات و وب سایت ها منطقه گندم بریان را گرمترین نقطه زمین معرفی می کنند که چنین قضیه ای اعتبار ندارد.
ویژگیها چاله مرکزی لوت
لوت مرکزی یا چاله مرکزی لوت از نظر ساختار ظاهری به 5 بخش تقسیم می شود:
1- در مرکز، دشت وسیعی قرار دارد که کاملا توسط سنگریزها و قلوه سنگ های آتشفشانی و گچی پوشیده شده است. بعضی کارشناسان معتقدند این منطقه فاقد حیات است.
2- کویرهای نمکی و گچی که به صورت پراکنده در قسمت مرکزی قابل مشاهده هستند همچون چاله ملک محمد در غرب ریگ یلان.
3- بیابان رسی که دارای تجمع گیاهی موقت است و عمدتا در شمال و جنوب لوت مرکزی قرار دارند.
4- بیابان ماسه ای که در شرق به ریگ یلان شهرت دارد و در غرب مابین کلوت های پراکنده قابل مشاهده است.
5- انباشتهای رسی در غرب که در اثر فرسایش، اشکال مختلفی پیدا کرده اند و به کلوت شهرت دارند. شیب عمومی لوت از شمال به مرکز و از شرق به غرب در حدود 3% کاهش می یابد. ارتفاعات پراکنده ای در لوت مرکزی قرار دارند که عمدتا منشا آتشفشانی دارند.
وسایل مورد نیاز چاله مرکزی لوت
هنگام بازدید از این جاذبه طبیعی، کفش مخصوص طبیعت گردی، عینک ضدآفتاب، کرم ضدآفتاب، کلاه، قمقمه آب، خوراکی های لازم، کمک های اولیه و کیسه زباله همراه داشته باشید.